ธ (ธง) เป็นพยัญชนะ ตัวที่ 24 ในบรรดาพยัญชนะ 44 ตัวของอักษรไทย ในลำดับถัดจาก ท (ทหาร) และก่อนหน้า น (หนู) ออกเสียงอย่าง ท (ทหาร) จัดอยู่ในกลุ่มอักษรต่ำ ในระบบไตรยางศ์ มีชื่อเรียกกำกับว่า "ธ ธง"อักษร "ธ" ตรงกับตัวเทวนาครี "द" ภาษาฮินดีตรงกับเสียง เสียงกักปุ่มเหงือกก้องพ่นลม /ɖʱ/ (ในภาษาไทยกลางคล้าย "ด" แต่พ่นลม) ดังนั้นจึงมักทับศัพท์ภาษาอังกฤษด้วยตัวอักษร "dh" ภาษาไทยกลางและภาษาไทยใต้ทุกถิ่นไม่มีเสียงพยัญชนะตัวนี้ จึงเปลี่ยนเสียงพยัญชนะต้น /tʰ/ และพยัญชนะตัวสะกดให้เสียง /t̚/ เหมือนกับ "ถ" และ "ท"อักษร "ธ" มักมีปัญหาในการทับศัพท์ภาษาที่ใช้อักษรละตินเพราะแทนได้หลายเสียงเช่น /tʰ/, /t̚/, /θ/ หากเป็นระบบอินเดีย ซึ่งนิยมถอดด้วยอักษรโรมันเป็น "dh" ตามเสียงเดิมในหลายภาษาของอินเดีย อักษร ธ นั้นส่วนใหญ่พบในคำที่มาจากภาษาบาลีสันสกฤต เช่น ธวัช ธนู มัธยม หรือคำทับศัพท์ภาษายุโรปที่ใช้อักษร th ดังนั้นบางคนจึงนิยมใช้ ธ ถอดเสียง th ในคำศัพท์ที่มาจากภาษาอังกฤษ เพื่อให้เกิดความแตกต่างระหว่าง t และ thธ เพียงตัวเดียว สามารถเป็นคำได้หนึ่งคำ อ่านว่า ทะ แปลว่า "ท่าน" เป็นคำสรรพนาม