จำเลยรัก เป็นบทประพันธ์ของ ชูวงศ์ ฉายะจินดา เป็นนวนิยายในปี พ.ศ. 2503 ตีพิมพ์ในเดลิเมล์วันจันทร์ ระหว่างปีพุทธศักราช 2504 - 2505 เป็นเรื่องราวของความแค้นของ หฤษฎ์ พี่ชายที่ต้องสูญเสียน้องชายของตนเอง และเขาโกรธแค้นหญิงสาวต้นเหตุ ถึงกับจับตัวมาลงโทษเพื่อให้หายแค้น โดยไม่รู้ว่าจับมาผิดคน ไปจับโศรยา แต่เกิดความรักกันจึงได้แต่งงานกัน สุดท้ายหฤษฎ์ยอมรับทุกคำบัญชาของโศรยา นับจากนี้ตราบจนชั่วชีวิต บทประพันธ์นี้มีการนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์และละครโทรทัศน์ อีกหลายต่อหลายครั้งจำเลยรัก ถูกนำมาสร้างทำเป็นภาพยนตร์ 2 ครั้ง (พ.ศ. 2506, พ.ศ. 2521) และละครโทรทัศน์ 5 ครั้ง (พ.ศ. 2517, พ.ศ. 2523, พ.ศ. 2531, พ.ศ. 2541, พ.ศ. 2551) มาแล้ว แต่ละครั้งก็ได้รับความนิยมอย่างดี และจะถูกนำมารีเมคอีกครั่้งเร็วๆนี้