จูกัดเจี๋ยม เป็นบุตรชายของขงเบ้งหรือ จูกัดเหลียง เกิดจากนางอุ๋ยซี มีความรู้ความสามารถดี เป็นผู้คงแก่เรียน ชอบวาดรูป พระเจ้าเล่าเสี้ยนเอ็นดูมากถึงกับยกพระราชธิดาเป็นภรรยาด้วย และตั้งให้เป็นสมุหนายก ต่อมาพระเจ้าเล่าเสี้ยนหลงเชื่อคำของขันทีฮุยโฮ จนราชการแผ่นดินแปรปรวน จูกัดเจี๋ยมน้อยใจจึงแกล้งลาป่วย ไม่เข้าเฝ้าเป็นเวลานาน เมื่อเตงงาย แม่ทัพวุยก๊กยกทัพมาโจมตี พระเจ้าเล่าเสี้ยนจึงให้จูกัดเจี๋ยมออกไปรบที่ด่านเกียมก๊กแล้วทำรูปหุ่นขงเบ้ง หลอกทัพวุยก๊กจนเสียขวัญ เตงงายจึงส่งจดหมายไปเกลี้ยกล่อมจูกัดเจี๋ยมให้สวามิภักดิ์ จูกัดเจี๋ยมไม่ยอม ออกสู้รบกับเตงงายถึงขั้นตะลุมบอน แต่ม้าของจูกัดเจี๋ยมถูกเกาทัณฑ์ล้มลง พอทหารของเตงงายกรูเข้ามาจับตัว จูกัดเจี๋ยมเห็นว่าสู้ไม่ได้ จึงเอากระบี่เชือดคอตายอยู่ ณ ที่นั้น