จูกัดเอี๋ยน (
จีน: 諸葛誕 , ? — ค.ศ. 258) ชื่อรองว่า
กงซิว เป็นขุนศึกแห่งวุยก๊กในช่วงปลายของ
ยุคสามก๊กจูกัดเอี๋ยนเกิดที่ตำบลหยังตูเป็นลูกพี่ลูกน้องกับ
จูกัดเหลียง หรือ
ขงเบ้ง อัครมหาเสนาบดีและเสนาธิการแห่ง
จ๊กก๊ก แต่จูกัดเอี๋ยนกลับไปรับใช้วุยก๊กจนได้รับพระราชทานยศเป็น
เจิ้งตงต้าเจียงจวิน (จอมพลปราบภาคตะวันออก) บัญชาการทหารภาคห้วยหลำใน ค.ศ. 255 จูกัดเอี๋ยนได้ช่วย
สุมาสู บุตรชายของ
สุมาอี้ ในการปราบกบฏของ
บู๊ขิวเขียม และ
บุนขิม เนื่องจากทั้งสองได้ให้คนส่งสาส์นนำสาส์นลับมาให้จูกัดเอี๋ยนเพื่อให้ร่วมมือกันแต่จูกัดเอี๋ยนไม่ร่วมมือด้วยและสั่งประหารคนส่งสาส์นพร้อมกับแจ้งเรื่องนี้ให้ทางสุมาสูได้ทราบแต่ใน ค.ศ. 257
สุมาเจียว น้องชายของสุมาสูได้ขึ้นมามีอำนาจแทนพี่ชายที่ถึงแก่กรรมพยายามคิดจะแย่งราชสมบัติจาก
พระเจ้าโจมอ และได้ส่ง
กาอุ้น ขุนนางคนสนิทของตนไปเกลี้ยกล่อมจูกัดเอี๋ยนให้ร่วมมือกันแต่จูกัดเอี๋ยนไม่ยอมเพราะมีความจงรักภักดีต่อราชวงศ์วุยทำให้สุมาเจียวไม่พอใจกราบทูลยุยงและเป่าหูพระเจ้าโจมอว่าจูกัดเอี๋ยนเป็นขบถพระเจ้าโจมอจึงมีบัญชาให้สุมาเจียวไปปราบจูกัดเอี๋ยนที่เมืองสิ่วชุนจูกัดเอี๋ยนถึงแก่กรรมเมื่อ ค.ศ. 258 เนื่องจากถูก
เฮาหุน ขุนศึกคนสนิทของสุมาเจียวฟันด้วยง้าวตายหลังจากนั้นตระกูลของจูกัดเอี๋ยนก็ถูกประหารกวาดล้างจนหมดสิ้น