(ฐาน หรือ สัณฐาน) เป็นพยัญชนะ ตัวที่ 16 ในบรรดาพยัญชนะ 44 ตัวของอักษรไทย ในลำดับถัดจาก (ปฏัก) และก่อนหน้า (มนโฑ) ออกเสียงอย่าง ถ (ถุง) จัดอยู่ในกลุ่มอักษรสูง ในระบบไตรยางศ์ มีชื่อเรียกกำกับว่า “ฐ ฐาน” (บางคนก็เรียกว่า ฐ สัณฐาน) อักษร ฐ มีเครื่องหมายอยู่ข้างใต้ เรียกว่า เชิง แต่นิยมตัดเชิงออกเป็น เมื่อเขียนคำที่มีสระอุ หรือสระอูอักษร เป็นได้ทั้งอักษร "ฐ" ตรงกับตัวเทวนาครี "ठ" ภาษาฮินดีแทนด้วยเสียงเสียงกักปลายลิ้นม้วนไม่ก้องพ่นลม [ʈʰ] แต่ในภาษาไทยกลางและภาษาไทยใต้ พยัญชนะต้นให้เสียง [tʰ] และพยัญชนะตัวสะกดให้เสียง [t̚]