ตรูบาดู (
อุตซิตา: trobador) หรือ
ทรูบาดูร์ (
ฝรั่งเศส: troubadour) คือกวีนักดนตรีที่ประพันธ์
คีตกานท์เป็น
ภาษาอุตซิตาเก่าใน
สมัยกลางตอนกลาง (ค.ศ. 1100–1350) เนื่องจากคำว่า ตรูบาดู ในทาง
ศัพทมูลวิทยาเป็นเพศชาย จึงมักเรียกตรูบาดูที่เป็นผู้หญิงว่า
ตรูไบริตส์สำนักหรือธรรมเนียมตรูบาดูเริ่มขึ้นในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 11 ใน
อุตซิตานิยอ แต่ต่อมาได้แพร่กระจายไปยัง
อิตาลีและ
สเปน ด้วยอิทธิพลจากเหล่าตรูบาดู ขบวนการที่เกี่ยวข้องกันได้เกิดขึ้นทั่วยุโรป เช่น
มินเนอซัง ใน
เยอรมนี,
ตรูวาดูริชมู ใน
กาลิเซียและ
โปรตุเกส และ
ทรูแวร์ ในภาคเหนือของ
ฝรั่งเศส ดันเต อาลีกีเอรี นิยามคีตกานท์ของตรูบาดูว่าเป็น "บันเทิงคดีเชิงวาทศิลป์ ดนตรี และร้อยกรอง" (
ละติน: fictio rethorica musicaque poita) หลังจากสมัย "คลาสสิก" ในช่วงเปลี่ยนสู่คริสต์ศตวรรษที่ 13 และการฟื้นตัวในช่วงกลางศตวรรษ ศิลปะของตรูบาดูก็เสื่อมลงในคริสต์ศตวรรษที่ 14 และสูญไปในช่วง
กาฬมรณะ (ค.ศ. 1348)เนื้อร้องของตรูบาดูมีแก่นเรื่องหลัก ๆ เกี่ยวกับคุณสมบัติของอัศวินและ
ความรักแบบเทิดทูน โดยส่วนใหญ่เป็นแนวอภิปรัชญา พุทธิปัญญา และสูตรสำเร็จ และหลายเนื้อร้องเป็นเรื่องชวนหัวหรือการเสียดสีอย่างหยาบโลน ผลงานของตรูบาดูสามารถแบ่งออกเป็นสามลีลา ได้แก่
ตรูบาแล็ว (เบา),
ตรูบาริก (รุ่มรวย) และ
ตรูบากลึส (ปิด) ในทำนองเดียวกันนั้นยังแบ่งออกได้เป็นหลายประเภท ประเภทที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือ
กันซู แต่
ซีร์เว็นเต็ส และ
เต็นซู เป็นที่นิยมโดยเฉพาะในช่วงหลังสมัยคลาสสิก