ถนนสนามไชย (อักษรโรมัน: Thanon Sanam Chai) เป็นถนนสายหนึ่งในพื้นที่แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร เป็นถนนที่ตั้งของสถานที่สำคัญหลายแห่ง เช่น กระทรวงกลาโหม, กรมอัยการสูงสุด, พระบรมมหาราชวัง, พระราชวังสราญรมย์, หน่วยบัญชาการรักษาดินแดนถนนสนามไชย มีจุดเริ่มต้นที่ถนนหน้าพระลานตัดกับถนนราชดำเนินใน ที่บริเวณแยกป้อมเผด็จ สิ้นสุดลงที่ถนนราชินี บริเวณปากคลองตลาด มีความยาวประมาณ 1.1 กิโลเมตร เดิมเป็นถนนที่มีชื่อเรียกว่า "ถนนหน้าจักรวรรดิวังหลวง" เป็นลักษณะเป็นลานกว้าง ๆ มีความสำคัญตั้งแต่ยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์เนื่องด้วยเป็นเส้นทางที่ใช้สำหรับพระราชพิธีหรือกระบวนแห่ต่าง ๆ โดยชื่อ "สนามไชย" มาจากท้องสนามไชย ซึ่งเป็นลานอยู่ข้างท้องสนามหลวง เป็นสถานที่ ๆ ให้ข้าราชบริพารตลอดจนประชาชนใช้สำหรับเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในแต่ละรัชกาล ครั้นทรงเสด็จออก ณ พระที่นั่งสุทไธสวรรยปราสาท เนื่องในวโรกาสสำคัญต่าง ๆ [1] โดยชื่อถนนสนามไชย เป็นชื่อพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อปี พ.ศ. 2398 ตามท้องสนามไชย ที่เคยปรากฏอยู่แต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา[2]ปัจจุบัน บริเวณโรงเรียนวัดราชบพิธ และวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม หรือวัดโพธิ์ ที่ถนนสนามไชยตัดผ่าน ยังเป็นที่ตั้งของสถานีสนามไชย ในเส้นทางรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล ซึ่งเป็นรถไฟฟ้าใต้ดิน อันเป็นสถานีที่มีความสวยงามด้วยสถาปัตยกรรมแบบไทย ด้วยการจำลองมาจากท้องพระโรงในยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น ด้วยแนวความคิดที่อิงกับประวัติศาสตร์ เนื่องด้วยตั้งอยู่ในเขตตัวเมืองชั้นในหรือเกาะรัตนโกสินทร์ จึงได้ชื่อว่าเป็นสถานีรถไฟฟ้าใต้ดินที่สวยงามที่สุดในประเทศไทย[3]