หมู่ถ้ำเอลิฟันตา (อังกฤษ: Elephanta Caves) เป็นเทวสถานในศาสนาฮินดูที่แกะสลักเข้าไปในถ้ำของรัฐมหาราษฏระ ประเทศอินเดีย สร้างขึ้นเพื่อบูชาพระศิวะเป็นหลัก[1][2][3] ถ้ำเหล่านี้ตั้งอยู่บนเกาะเอลิแฟนตา หรือ เกาะการปุรี (แปลว่า เมืองแห่งถ้ำ) ในอ่าวมุมไบ ห่างจากนครมุมไบไป 10 กิโลเมตรทางทิศตะวันออก 2 กิโลเมตรจากท่าเรือจวาร์หาลาล เนห์รู หมู่โบราณสถานประกอบด้วยโบสถ์พราหมณ์ลัทธิไศวะ 5 แห่ง และซากของสถูปพุทธบางส่วน เชื่อว่าสร้างขึ้นมาตั้งแต่ราว 2 ศตวรรษก่อนคริสต์กาล[4][2][5][6][7]ภายในหมู่ถ้ำเป็นรูปปั้นแกะสลักเข้าไปในหิน แสดงเทพฮินดูและพุทธศาสนบุคคล[5][8][9] แกะสลักในหินบะซอลต์ เทวรูปส่วนใหญ่ถูกทำลาย ตัดเศียร สลักพระพักตร์ออกไปหมดแล้ว[10] รูปปั้นสำคัญหลักของวัดคือรูปจำหลักในหินใหญ่ก้อนเดียว (โมโนลิธิก; monolithic)ความสูง 20 ฟุต (6.1 เมตร) แสดงพระศิวะตรีมูรติ, นาฏราชา และ โยคีชวรา[2][11][12]ชื่อ เอเลฟันตา (Elephanta) มาจากคำว่า เอเลเฟนเต้ (Elefante) ซึ่งอาณานิคมโปรตุเกสเป็นผู้ตั้งชื่อให้หลังพบรูปปั้นช้างเป็นรูปปั้นแรกบนเกาะ ถ้ำหลัก (ถ้ำที่ 1 หรือถ้ำใหญ่) เป็นสถานที่สักการะของชาวฮินดูกระทั่งทัพโปรตุเกสเข้ายึดครอง เพื่อตั้งฐานทัพบนเกาะและทำลายถ้ำและหินจำหลัก ส่งผลให้วัดบนเกาะหมดสถานะการเป็นศาสนสถาน[2] ความพยายามครั้งแรกในการป้องกันความเสียหายเพิ่มเติมต่อถ้ำเริ่มขึ้นใน ค.ศ. 1909 โดยบริติชราช[13] ถ้ำได้รับการบูรณะคัร้งสำคัญในช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1970[2] ก่อนที่จะได้ขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกใน ค.ศ. 1987[8][9]