ธนาคารกลางยุโรป (อังกฤษ: European Central Bank) เป็นธนาคารกลางของสกุลเงินยูโรและเป็นผู้กำหนดนโยบายของยูโรโซนซึ่งประกอบด้วย 19 รัฐสมาชิก ธนาคารกลางยุโรปถือเป็นหนึ่งในสี่ธนาคารกลางที่สำคัญที่สุดของโลก และเป็นหนึ่งในเจ็ดสถาบันของสหภาพยุโรปตามที่บัญญัติไว้ในสนธิสัญญาว่าด้วยสหภาพยุโรป ทุนเรือนหุ้นของธนาคารกลางยุโรปอยู่ในการถือครองโดยบรรดาธนาคารกลางของรัฐสมาชิกทั้ง 27 ของอียู ธนาคารกลางยุโรปมีทุนสำรองคิดเป็นมูลค่ากว่า 5.26 แสนล้านยูโรธนาคารกลางยุโรปจัดตั้งขึ้นใน ค.ศ. 1998 ตามผลของสนธิสัญญาอัมสเตอร์ดัม มีสำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ในนครแฟรงก์เฟิร์ต ประเทศเยอรมนี ได้รับการจัดตั้งขึ้นเพื่อทดแทนสถาบันเงินตรายุโรป (European Monetary Institute)[1] ซึ่งสถาบันเงินตรายุโรปนี้ถูกจัดตั้งขึ้นใน ค.ศ. 1994 เพื่อดำเนินการตามแผนการขั้นที่สองของสหภาพเศรษฐกิจและเงินตรา (Economic and Monetary Union) ในการเตรียมวางระบบและระเบียบทางธุรกรรมสำหรับสกุลเงินยูโรที่มีแผนจะประกาศใช้ หลังจัดตั้งธนาคารกลางยุโรปได้ 6 เดือน ก็มีการประกาศใช้งานสกุลเงินยูโรในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 1999 ถือเป็นการก้าวเข้าสู่แผนการขั้นที่สามของสหภาพเศรษฐกิจและเงินตรา[1]แม้ธนาคารกลางยุโรปจะอยู่ภายใต้ข้อบังคับทางกฎหมายยุโรปโดยตรงแต่ก็มีการดำเงินงานในลักษณะบริษัท มีทุนจดทะเบียนเริ่มแรกราว 5 พันล้านยูโร[2] ในรายงานของปี ค.ศ. 2015 หุ้นสามัญราวร้อยละ 70 ของธนาคารมีรัฐสมาชิกสหภาพยุโรปเป็นผู้ถือครอง และอีกราวร้อยละ 30 มีรัฐนอกสหภาพยุโรปเป็นผู้ถือครอง ประเทศที่ถือหุ้นใหญ่ที่สุดสี่อันดับแรกได้แก่ เยอรมนี (ร้อยละ 18), ฝรั่งเศส (ร้อยละ 14.2), อิตาลี (ร้อยละ 12.3) และสเปน (ร้อยละ 8.8)[3] โดยที่หุ้นสามัญเหล่านี้ไม่สามารถโอนหรือใช้เป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันได้[4]