นกกางเขน หรือ
นกกางเขนบ้าน (
อังกฤษ: Oriental magpie robin,
ชื่อวิทยาศาสตร์: Copsychus saularis) เป็น
นกชนิดหนึ่งที่กินแมลง มีขนาดไม่ใหญ่นัก ยาวประมาณ 18-20
เซนติเมตร[2] ส่วนบนลำตัวสีดำเงา ส่วนล่างตั้งแต่หน้าอกลงไปจะเป็นสีขาวหม่น ใต้หางและข้างหางมีสีขาว ปีกมีลายพาดสีขาวทั้งปีก ตัวผู้สีจะชัดกว่าตัวเมีย ส่วนที่เป็นสีดำในตัวผู้ ในตัวเมียจะเป็นสีเทาแก่ ปากและขาสีดำมักจะพบเป็นตัวเดียวหรือเป็นกลุ่มเล็ก ๆ
[3]หากินแมลงตามพุ่มไม้ บางครั้งก็โฉบจับแมลงกลางอากาศ หางของมันมักกระดกขึ้นลง ร้องเสียงสูงบ้าง ต่ำบ้าง ฟังไพเราะ ทำรังตามโพรงไม้ที่ไม่สูงนัก มันจะวางไข่ครั้งละ 4-5 ฟองและตัวเมียเท่านั้นจะกกไข่ และจะฟักไข่นานประมาณ 8-14 วัน
[2][4]อายุ 15 วัน แล้วจะเริ่มหัดบิน ในประเทศไทยพบทั่วไปในทุกภาคแม้ในเมืองใหญ่ ๆ เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2535
[5]นกกางเขนเป็น
นกเกาะคอน (อันดับ Passeriformes) ที่เคยจัดเป็น
วงศ์นกเดินดง (Turdidae) แต่ปัจจุบันจัดอยู่ใน
วงศ์นกจับแมลงและนกเขน (Muscicapidae)
[2]เป็นนกสีดำขาวที่เด่น มองเห็นได้ง่าย มีหางยาวที่จะกระดกขึ้นลงเมื่อหาอาหารที่พื้นหรือจับบนต้นไม้เป็นนกที่มีอยู่กระจายไปทั่ว
เอเชียใต้และบางส่วนของ
เอเชียอาคเนย์ เป็นนกที่สามัญทั้งตามสวนในเมืองและในป่าเป็นนกที่รู้จักกันดีเพราะร้องเสียงเพราะ และเคยเป็นนกเลี้ยงที่นิยมนกกางเขนเป็นนกประจำชาติของ
ประเทศบังกลาเทศ ซึ่งเรียกนกว่า "Doyel"ชื่ออังกฤษของนกคือ Oriental Magpie Robin อาจจะเป็นเพราะนกดูคล้าย
นกสาลิกาปากดำ (Common Magpie)
[6]