ส่วนหนึ่งของ
ศาสนาพุทธ สถานีย่อยประวัติศาสนาพุทธพระโคตมพุทธเจ้า (
พระพุทธเจ้า)
พระพุทธ ·
พระธรรม ·
พระสงฆ์ปัญจวัคคีย์ คือ กลุ่มนักบวชที่ตั้งขึ้นมา เป็นนักบวชที่ปรากฏอยู่ในศาสนาพุทธในฐานะภิกษุชุดแรกที่เข้ามาบวชเป็นสาวก มีทั้งหมด 5 รูป ได้แก่
โกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหานามะ และ
อัสสชิแต่เดิมปัญจวัคคีย์เป็น
นักบวชที่ออกบวชติดตามปรนนิบัติ
พระพุทธเจ้าตั้งแต่เสด็จออกผนวชใหม่ ๆ ทั้งหมดเป็นชาวกรุง
กบิลพัสดุ์ เป็นกลุ่มบุคคลที่ได้ฟัง
ปฐมเทศนาเป็นรุ่นแรก ได้เป็น
ภิกษุรุ่นแรกและได้เป็นพระ
อรหันต์รุ่นแรกในพระพุทธศาสนาเฉพาะโกณฑัญญะเป็นผู้เคยทำนายลักษณะพระพุทธเจ้าตั้งแต่ตอนประสูติใหม่ ส่วนอีก 4 ท่าน เป็นบุตรของ
พราหมณ์ที่ทำนายลักษณะของพระพุทธเจ้าร่วมกับโกณฑัญญะ เพราะมีความเชื่อว่าเจ้าชาย
สิทธัตถะจะต้องได้เป็นพระพุทธเจ้าจึงได้ออกบวชตามในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 พระพุทธองค์ได้แสดงปฐมเทศนาคือ
ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร โกณฑัญญะก็ได้ดวงตาเห็นธรรม บรรลุโสดาบัน โกณฑัญญะได้รับการยกย่องจากพระพุทธองค์ให้เป็นเอตทัคคะในด้าน
รัตตัญญู เรียกว่า มีราตรีนาน คือเป็นผู้รู้ธรรมก่อนใคร และได้บวชก่อนผู้อื่นในพระพุทธศาสนา จากนั้นพระพุทธองค์ทรงประทาน
ปกิณณกเทศนา สั่งสอนที่เหลืออีก 4 ท่าน ให้บรรลุโสดาบันแล้วประทานเอหิภิกขุอุปสัมปทาให้ในวันแรม 5 ค่ำ เดือน 8 พระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมเทศนา
อนัตตลักขณสูตร ซึ่งมีใจความดังนี้ภิกษุทั้งหลาย ขันธ์ 5 มีดังนี้ภิกษุทั้งหลาย สิ่งเหล่านี้ ไม่ใช่เรา ไม่ใช่เขา ไม่ใช่ของเรา ไม่ใช่ของเขา ไม่ใช่ตัวตนของเรา ไม่ใช่ตัวตนของเขา สิ่งเหล่านี้มีการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไปเป็นธรรมดาขณะสดับพระธรรมเทศนา พระภิกษุปัญจวัคคีย์ทั้ง 5 ส่งจิตไปตามกระแส
พระธรรมเทศนา จิตก็หลุดพ้นจาก
กิเลสทั้งปวง ไม่ยึดมั่น ถือมั่นด้วย
อุปาทาน สามารถละ
สังโยชน์ครบ 10 ประการ ได้บรรลุพระ
นิพพานเป็น
พระอรหันต์พร้อมกันทั้ง 5 รูป