พระตำหนักสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ตั้งอยู่ส่วนหน้าของเขตพระราชฐานชั้นใน ในพระบรมมหาราชวัง ซึ่งเป็นตำหนักประธานในเขตพระราชฐานชั้นใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเพื่อพระราชทานแก่สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี และพระราชโอรส สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมารเมื่อครั้งยังทรงพระเยาว์ แต่เดิมมีพระราชประสงค์ให้เป็นที่ประทับร่วมของสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี และสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ จึงโปรดเกล้าฯ ให้ก่อสร้างอย่างใหญ่โต รโหฐานที่สุดในเขตพระราชฐาน แต่เนื่องจากการสวรรคตของสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมารและ การทิวงคตของสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี จึงทำให้พระตำหนักหลังนี้เป็นที่ประทับของสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนาแต่เพียงพระองค์เดียว ส่วนสมเด็จพระนางเจ้าเสาภาผ่องศรีก็ทรงย้ายไปประทับ ณ พระที่นั่งสุทธาศรีอภิรมย์ หรือ "ที่บน" ในเขตพระราชฐานชั้นกลาง