พระยาราชมนตรี_(ภู่_ภมรมนตรี)

พระยาราชมนตรี (ภู่ ภมรมนตรี) เป็นบุตรของพระยาศรีสรราช ในรัชกาลที่ ๑ และเป็นหลานปู่ของพระยาธิเบศร์บดี จางวางมหาดเล็กในรัชกาลสมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์ ครั้งกรุงเก่า เมื่อเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ ๒ ในปีพ.ศ. ๒๓๑๐ นั้น พระยาธิเบศร์บดีได้ตกเป็นเชลยพม่าอยู่ในค่ายโพธิ์สามต้นหลายเดือน มาในรัชกาลสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีได้กลับมารับราชการใหม่ยังไม่ทันได้เลื่อนยศเป็นเจ้าพระยาธรรมาธิกรณ์ ก็ป่วยเป็นวัณโรคตกโลหิตถึงแก่กรรมเสียก่อน พระยาราชมนตรี (ภู่ ภมรมนตรี) ได้ถวายตัวเป็นข้าหลวงเดิมในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวตั้งแต่ยังดำรงพระยศเป็นพระเจ้าลูกเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ในรัชกาลที่ ๒ ได้ฉลองพระเดชพระคุณในตำแหน่งจางวางมหาดเล็กในกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์มาจนตลอดรัชกาลที่ ๒ ต่อมาเมื่อเสด็จขึ้นครองราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ ๓ แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์แล้ว ช่วงแรกโปรดเกล้าฯให้ท่านภู่ดำรงตำแหน่งจางวางมหาดเล็กต่อไป ภายหลังได้โปรดเกล้าฯให้เป็นพระยาราชมนตรี ตำแหน่งเสนาบดีกรมพระคลังมหาสมบัติ ว่ากล่าวสรรพภาษีอากรบ่อนเบี้ย โรงหวย เตาสุราทั่วทั้งพระราชอาณาจักร มีพระราชดำรัสยกย่องว่าพระยาราชมนตรีนั้นเปรียบเป็น"บ่อแก้ว" ในรัชกาลของพระองค์ พระยาราชมนตรี (ภู่) นั้นมีชื่อเสียงโจษขานกันทั่วไปในเรื่องความซื่อสัตย์สุจริต แม้ว่ากล่าวภาษีอากรทั่วพระราชอาณาจักร ก็หาได้กอบโกยเข้าพกเข้าห่อของตน ท่านมีบุตรธิดาหลายสิบคน ที่เกิดแต่ภรรยาหลวงทั้งสองท่าน และบรรดาอนุภรรยาอีกหลายคน ธิดาคนหนึ่งซึ่งเกิดแต่คุณหญิงกล่ำคือคุณพุ่ม ซึ่งรับราชการฝ่ายในในพระบรมมหาราชวังในรัชกาลที่ ๓ มีสมญานามว่า "คุณพุ่มสักวา หรือ คุณพุ่มบุษบาท่าเรือจ้าง" นับเป็นกวีเอกที่มีชื่อเสียงคนหนึ่งธิดาคนหนึ่ง เกิดแต่คุณหญิงกล่ำเช่นเดียวกันกับคุณพุ่ม ชื่ออิ่ม รับราชการฝ่ายในเป็นเจ้าจอมอยู่งานในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวธิดาคนหนึ่งเกิดแต่คุณหญิงอิน ภรรยาหลวงอีกคนหนึ่ง คือหม่อมน้อย ชุมสาย ณ อยุธยา นางห้ามสามัญในกรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ และต่อมาหลังจากกรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ พระสวามีพระองค์แรกสิ้นพระชนม์แล้วได้ไปเป็นนางห้ามในกรมขุนราชสีหวิกรมบุตรคนหนึ่งชื่อบัว ภายหลังได้เป็นพระยามณเทียรบาล พระยามณเทียรบาล (บัว ภมรมนตรี) ผู้นี้เป็นปู่ของพลโทประยูร ภมรมนตรี สมาชิกคนหนึ่งของคณะราษฎร

พระยาราชมนตรี_(ภู่_ภมรมนตรี)

คู่สมรส คุณหญิงราชมนตรี (กล่ำ)
คุณหญิงราชมนตรี (อิน)
บุตร พุ่ม ภมรมนตรี (คุณพุ่มบุษบาท่าเรือจ้าง)
อิ่ม ภมรมนตรี เป็นเจ้าจอมในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว
ทองดี ภมรมนตรี
หม่อมน้อย ชุมสาย ณ อยุธยา
จมื่นมหาดเล็ก (อ่ำ ภมรมนตรี)
หลวงเสน่ห์รักษา (เอี่ยม ภมรมนตรี)
นิ่ม ภมรมนตรี
นวม ภมรมนตรี
ศิลา ภมรมนตรี (ภรรยานายสุทธิรักษ์)
พระยามณเทียรบาล (บัว ภมรมนตรี)
โหมด ภมรมนตรี ภรรยาเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค)
บิดามารดา พระยาศรีสรราช

ใกล้เคียง

พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) พระยาพิชัยดาบหัก พระยามโนปกรณ์นิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) พระยาวิไชเยนทร์ (คอนสแตนติน ฟอลคอน) พระยาเทพหัสดิน (ผาด เทพหัสดิน ณ อยุธยา) พระยาภะรตราชา (หม่อมหลวงทศทิศ อิศรเสนา) พระยาอนิรุทธเทวา (หม่อมหลวงฟื้น พึ่งบุญ) พระยาอนุมานราชธน (ยง เสฐียรโกเศศ) พระยารัษฎานุประดิษฐ์มหิศรภักดี (คอซิมบี๊ ณ ระนอง)