พ่อมด (อังกฤษ: wizard) ในภาษาแองโกลแซกซอน Wit(z) หมายถึง ผู้รอบรู้ หรือ ผู้แสวงหาความรู้ บางทีคำว่า wit แต่เดิมอาจหมายรวมทั้งพ่อมดและแม่มด แล้วเพี้ยนเป็น witch กับ wizard ในภายหลัง ในภาษาไทยมาจากคำว่า มดพ่อมด นักเวทมนตร์ หรือผู้ใช้เวทมนตร์ คือผู้ที่มีความรู้เกี่ยวกับศาสตร์ลึกลับ หรือมีศิลปะในการใช้เวทมนตร์หรือคาถา หรือมีความสามารถในการทำสิ่งต่าง ๆ โดยใช้วิธีเหนือธรรมชาติ หรือวิธีที่ไม่สามารถอธิบายได้ด้วยเหตุผลที่มีอยู่[1] หรือวิธีที่ไม่เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายพ่อมดในตำนาน มักเป็นคนแก่ตัวสูงใหญ่ ใส่หมวกปลายแหลมยาวปิดบังใบหน้า มีหนวดเคราสีขาวยาว (พ่อมดขาว) ใส่ชุดคลุมยาวจนถึงพื้น ถือไม้เท้าหรือคทามีความเก่งกาจทางด้าน เวทมนตร์ มีอายุหลายร้อยปี มักกล่าวถึงคู่กับ แม่มด ส่วนใหญ่พ่อมดจะมีคุณธรรม ศีลธรรม ซึ่งตรงกันข้ามกับ แม่มดลักษณะของพ่อมดในบางครั้งอาจดูคลับคล้ายกับร่างแปลงของเทพ โอดิน ในตำนานนอร์สที่มักใส่หมวกปิดบังใบหน้า และใส่ชุดคลุมยาวเช่นเดียวกันพ่อมดคนสำคัญเป็นที่รู้จักกันดีที่สุดคือ เมอร์ลิน พ่อมดผู้เป็นที่ปรึกษาของกษัตริย์อาเธอร์แห่งอัศวินโต๊ะกลม นั่นเอง