ภาวะหัวใจวาย หรือภาวะหัวใจล้มเหลว (อังกฤษ: Heart Failure (HF)) มักใช้หมายถึงภาวะหัวใจวายเรื้อรัง (อังกฤษ: chronic heart failure (CHF)) เกิดเมื่อหัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดเพียงพอเพื่อคงการไหลของเลือดเพื่อสนองความต้องการของร่างกาย[1][2][3] คำว่า โรคหัวใจเลือดคั่ง (อังกฤษ: Congestive heart failure (CHF) หรือ congestive cardiac failure (CCF)) มักใช้แทนคำว่า หัวใจวายเรื้อรัง ได้[4] อาการและอาการแสดงโดยทั่วไปมีหายใจกระชั้น เหนี่อยเกิน และขาบวม[5] การหายใจกระชั้นมักเลวลงเมื่อออกกำลังกาย เมื่อนอนราบและเมื่อกลางคืนขณะหลับ[5] มักมีข้อจำกัดปริมาณการออกกำลังกายที่ผู้ป่วยทำได้ แม้รักษาอย่างดีแล้ว[6]สาเหตุทั่วไปของภาวะหัวใจวาย ได้แก่ โรคหลอดเลือดหัวใจซึ่งรวมกล้ามเนื้อหัวใจตายเหตุขาดเลือด (อาการหัวใจล้ม) ก่อนหน้านี้, ความดันโลหิตสูง, หัวใจห้องบนเต้นแผ่วระรัว (atrial fibrillation), โรคลิ้นหัวใจ (valvular heart disease), และโรคกล้ามเนื้อหัวใจ (cardiomyopathy)[5][7] สาเหตุเหล่านี้ทำให้เกิดอาการหัวใจล้มโดยเปลี่ยนโครงสร้างหรือการทำหน้าที่ของหัวใจ[5] มีอาการหัวใจล้มสองประเภทหลัก คือ อาการหัวใจล้มจากการทำหน้าที่ผิดปรกติของหัวใจห้องล่างซ้ายและอาการหัวใจล้มโดยมีเศษส่วนการสูบฉีดปกติแล้วแต่ว่าหัวใจห้องล่างซ้ายมีความสามารถหดตัวหรือไม่ หรือความสามารถคลายตัวของหัวใจ[5] ปกติจัดลำดับความรุนแรงของโรคจากความสามารถการออกกำลังกายที่ลดลง[8] ภาวะหัวใจวายมิใช่อย่างเดียวกับกล้ามเนื้อหัวใจตายเหตุขาดเลือดหรือหัวใจหยุด (ซึ่งเลือดหยุดไหลทั้งหมด)[9][10] ฦโรคอื่นซึ่งอาจมีอาการคล้ายกับภาวะหัวใจวาย เช่น โรคอ้วน ปัญหาไต ปัญหาตับ โลหิตจาง และโรคไทรอยด์ เป็นต้น[8]การวินิจฉัยภาวะนี้อาศัยประวัติของอาการและการตรวจร่างกาย ยืนยันด้วยการบันทึกภาพหัวใจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (echocardiography)[11] การตรวจเลือด การบันทึกคลื่นไฟฟ้าหัวใจและการฉายรังสีทรวงอกอาจมีประโยชน์เพื่อตัดสินสาเหตุเบื้องหลัง[11] การรักษาขึ้นอยู่กับความรุนแรงและสาเหตุของโรค[11]. ในผู้ที่ป่วยเรื้อรังอยู่แล้วในสถานการณ์คงตัว โดยทั่วไปการรักษาประกอบด้วยมาตรการวิถีชีวิตอย่างการหยุดสูบบุหรี่[12] การออกกำลังกาย[13] และการเปลี่ยนแปลงอาหาร ตลอดจนยารักษาโรค[12] ในผู้ทีมีภาวะหัวใจวายเนื่องจากการทำหน้าที่ผิดปรกติของห้องล่างซ้าย แนะนำยายับยั้งเอนไซม์เปลี่ยนแองจิโอเทนซิน (angiotensin converting enzyme inhibitor) และบีตาบล็อกเกอร์ (beta blockers)[11] สำหรับผู้ที่มีโรครุนแรง, อาจใช้สารต้านแอลโดสเตอโรน (aldosterone antagonists), ตัวยับยั้งตัวรับแองจิโอเทนซิน (angiotension receptor blocker) หรือไฮดราลาซีน (hydralazine) ร่วมกับไนเตรต[11] หากมีเศษส่วนการสูบฉีดปกติ ควรรักษาปัญหาสุขภาพที่สัมพันธ์[11] ยาขับปัสสาวะมีประโยชน์ป้องกันการคั่งของของไหลและแนะนำให้ใช้[12] แล้วแต่สาเหตุ บางครั้งเครื่องมือฝังอย่างตัวคุมจังหวะหรือเครื่องรักษาหัวใจเต้นแผ่วระรัวแบบฝังได้ (implantable cardiac defibrillator) อาจเป็นประโยชน์[11] อาจแนะนำเครื่องช่วยหัวใจห้องล่างหรือในบางโอกาส การปลูกถ่ายหัวใจ ในผู้ที่เป็นโรครุนแรงและรักษาด้วยวิธีอื่นไม่ได้ผล[12]ภาวะหัวใจวายเป็นภาวะที่พบทั่วไป เสียค่าใช้จ่าย และทำให้เสียชีวิตได้[7] ในประเทศที่พัฒนาแล้ว ประมาณ 2% ของผู้ใหญ่มีภาวะหัวใจวาย และในผู้อายุมากกว่า 65 ปี ตัวเลขนี้เพิ่มขึ้นเป็น 6-10%[7][14] หนึ่งปีหลังการวินิจฉัย ความเสี่ยงการเสียชีวิตอยู่ที่ประมาณ 35% แล้วลดลงไปต่ำกว่า 10% ในแต่ละปี[5] เลขนี้คล้ายกับความเสี่ยงของมะเร็งหลายชนิด[5] ในสหราชอาณาจักร โรคนี้เป็นสาเหตุการรับเข้าโรงพยาบาลฉุกเฉิน 5%[5] มนุษย์รู้จักภาวะหัวใจวายมาแต่โบราณกาล โดยพาไพรัสเอแบส์ออกความเห็นเมื่อประมาณ 1550 ปีก่อนคริสตกาล[6].