หูหนาน (จีน:  湖南) เป็นมณฑลหนึ่งของสาธารณรัฐประชาชนจีน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในภาคกลาง-ใต้ของประเทศ ตั้งอยู่บริเวณตอนกลางของลุ่มน้ำแม่น้ำแยงซี มีอาณาเขตติดต่อกับมณฑลหูเป่ย์ทางทิศเหนือ มณฑลเจียงซีทางทิศตะวันออก มณฑลกวางตุ้งและเขตปกครองตนเองกวางซีทางทิศใต้ มณฑลกุ้ยโจวทางทิศตะวันตก และฉงชิ่งทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ มีเมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดคือ ฉางชา ซึ่งตั้งอยู่ริมแม่น้ำเซียง ประชากรในมณฑลของปี ค.ศ. 2014 มีจำนวนกว่า 67 ล้านคน และมีพื้นที่ประมาณ 210,000 ตารางกิโลเมตร ทำให้เป็นมณฑลที่มีประชากรมากเป็นอันดับ 7 และมีพื้นที่มากเป็นอันดับ 10 ของประเทศจีน ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศของมณฑลในปี ค.ศ. 2018 มีมูลค่ามากกว่า 500 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งเป็นหนึ่งในหน่วยการปกครองที่มีเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุด 30 อันดับแรกของโลก คำว่า หูหนาน เมื่อแปลตรงตัวหมายถึง "ทิศใต้ของทะเลสาบ"[5] ซึ่งก็คือทะเลสาบต้งถิง ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของมณฑล ชื่อย่อของมณฑลคือ "เซียง" (จีน: 湘 Xiāng) ตั้งตามชื่อของแม่น้ำเซียง ซึ่งไหลจากทิศใต้ไปยังทิศเหนือผ่านมณฑลหูหนาน นับว่าเป็นส่วนหนึ่งของระบบทางไหลน้ำที่ใหญ่ที่สุดในมณฑลพื้นที่ของมณฑลหูหนานเริ่มอยู่ภายใต้การปกครองของจีนเมื่อประมาณ 350 ปีก่อนคริสตกาล โดยตอนนั้นเป็นส่วนหนึ่งของรัฐฉู่ มณฑลหูหนานเป็นบ้านเกิดของนักปฏิวัติคอมมิวนิสต์จีน เหมา เจ๋อตง[6] ผู้ซึ่งเป็นบิดาผู้ก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีน มณฑลหูหนานในปัจจุบันเป็นที่อยู่อาศัยของชนกลุ่มน้อยบางกลุ่ม เช่น ถู่เจีย และม้ง ส่วนชาติพันธุ์ส่วนใหญ่คือ ชาวฮั่น ภาษาที่ใช้พูดกันในมณฑล เช่น ภาษาเซียง ภาษาจีนกั้น และภาษาจีนกลางตะวันตกเฉียงใต้มณฑลหูหนานตั้งอยู่ทางฝั่งใต้ของแม่น้ำแยงซี สถานที่ที่น่าสนใจในมณฑล เช่น อู่หลิงยฺเหวียน ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกโดยยูเนสโกเมื่อปี ค.ศ. 1992[7] เมืองหลวงของมณฑล ฉางชา ตั้งอยู่ทางตะวันออกของมณฑล ซึ่งปัจจุบันเป็นศูนย์กลางที่สำคัญทั้งด้านการค้า การผลิต และการขนส่ง[8]