มหาวิหาร (อังกฤษ: basilica) คำว่า “basilica” มาจากภาษากรีก “Stoa Basileios” ที่เดิมใช้ในการบรรยายสิ่งก่อสร้างสาธารณะในโรมโบราณ (เช่นในกรีซที่ส่วนใหญ่เป็นสิ่งก่อสร้างที่ใช้ในการศาล) ที่มักจะตั้งอยู่ในจัตุรัส (Roman forum) ของเมืองโรมัน ในเมืองกรีกมหาวิหารสาธารณะเริ่มสร้างกันราวสองร้อยปีก่อนคริสต์ศักราชนอกจากนั้น “มหาวิหาร” ก็ยังมีความหมายทางศาสนา ซากมหาวิหารตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 1 ก็มีการพบมหาวิหารนีโอไพธากอเรียนที่ปอร์ตามัจโจเร (Porta Maggiore) ในปี ค.ศ. 1915 ที่ยังมีปูนปั้นตกแต่งภายในเหลืออยู่บ้างแต่การตีความหมายยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ แผนผังของมหาวิหารของศาสนาคริสต์จากคริสต์ศตวรรษที่ 4 มีลักษณะคล้ายคลึงกับมหาวิหารนีโอไพธากอเรียนของคริสต์ศตวรรษที่ 1 ที่มีทางเดินกลางสามทางและมุขตะวันออกหลังจากการล่มสลายของจักรวรรดิโรมัน ความหมายของคำว่า “มหาวิหาร” ก็หมายถึงโบสถ์ขนาดใหญ่ที่มีความสำคัญและได้รับการยกสถานะให้เป็น “มหาวิหาร” โดยพระสันตะปาปา ฉะนั้นคำว่า “มหาวิหาร” จึงมีทั้งความหมายในทางลักษณะทางสถาปัตยกรรมและเป็นมหาวิหารในคริสตจักรโรมันคาทอลิก