ยักษิณี หรือ ยักษี (यक्षिणी สันสกฤต: yakṣiṇī ; บาลี: yakkhiṇī) เป็นอมนุษย์ผู้หญิงในศาสนาพราหมณ์ ฮินดู พุทธศาสนาและศาสนาเชน ในศาสนาฮินดูเป็นมีฤทธิ์ประเภทกับเทวดาและอสูร คนธรรพ์ นางอัปสร นางยักษิณีและยักษ์(เพศบุรุษ) เป็นอมนุษย์นอกเหนือปรกติที่เกี่ยวข้องกับความอุดมสมบูรณ์ในศาสนาแบบอินเดีย นอกจากนี้ยักษิณียังปรากฏในตำนานท้องถิ่นของชนเผ่าทางตะวันออกเฉียงเหนือของอินเดีย ตำนานโบราณของรัฐเกราละ และในนิทานพื้นบ้านของชาวแคชเมียร์มุสลิม รวมถึงศาสนาซิกข์ยังกล่าวถึงยักษิณีและยักษาในคัมภีร์อันศักดิ์สิทธิ์อีกด้วย ในด้านโบราณคดีนั้น ยักษิณี คือเทวีประจำต้นไม้ (รุกขเทวดา) มักทำท่าเหนี่ยวกิ่งไม้และใช้เท้ากระแทกต้นไม้ เพื่อให้ต้นไม้ออกดอกออกผล แต่เดิมชาวอินเดียโบราณนับถือยักษิณีเป็นเทวีพื้นเมือง ผู้ประทานความอุดมสมบูรณ์ ต่อมาเมื่อเกิดพุทธศาสนาขึ้นจึงนำยักษิณีมาประดับไว้รอบสถูป เพื่อบ่งบอกผู้ศรัทธาว่าแม้แต่เทวีเหล่านี้ยังเคารพต่อพระพุทธเจ้าถือเป็นวิธีรวบรวมความเชื่อดั้งเดิมเข้ากับศาสนาใหม่ และยังเป็นการอำนวยความอุดมสมบูรณ์ให้แก่ผู้ที่เดินทางมายังศาสนสถานด้วย[3]