แผนที่อาณานิคมในปี 1800
แผนที่อาณานิคมในปี 1914
แผนที่อาณานิคมในปี 1936
แผนที่อาณานิคมในปี 1945
กิจกรรมซึ่งเรียกได้ว่าลัทธิอาณานิคมนั้นมีประวัติศาสตร์ยาวนาน เริ่มจากจักวรรดิแอฟริกาก่อนสมัยอาณานิคมซึ่งนำให้ชาวอียิปต์ ฟินีเซีย กรีกและโรมันล้วนสร้างอาณานิคมในสมัยโบราณ
ลัทธิอาณานิคมสมัยใหม่เริ่มด้วยยุคแห่งการสำรวจ โปรตุเกสและสเปนค้นพบดินแดนใหม่ทั่วทั้งมหาสมุทรและสร้างสถานีการค้าหรือพิชิตดินแดนกว้างใหญ่ไพศาล บางคนถือว่าการสร้างอาณานิคมทั่วทั้งมหาสมุทรนี้เองที่แยกแยะลัทธิอาณานิคมจากลัทธิการขยายอาณาเขต (expansionism) แบบอื่น มีการแบ่งดินแดนใหม่เหล่านี้ระหว่างจักรวรรดิโปรตุเกสและสเปนครั้งแรกโดยสารตราพระสันตะปาปาอินเทอร์เซเทอรา และต่อมาโดยสนธิสัญญาทอร์เดสซิลลาสและสนธิสัญญาซาราโกซา (ค.ศ. 1529)
สมัยนี้ยังสัมพันธ์กับการปฏิวัติพาณิชย์ สมัยกลางตอนปลายมีการปฏิรูปการบัญชีและการธนาคารในอิตาลีและเมดิเตอร์เรเนียนตะวันออก ยุโรปตะวันตกรับและนำมาปรับใช้กับความเสี่ยงและรางวัลสูงที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนอาณานิคม
ในคริสต์ศตวรรษที่ 17 มีการสร้างจักรวรรดิอาณานิคมฝรั่งเศสและจักรวรรดิดัตช์ เช่นเดียวกับกรรมสิทธิ์โพ้นทะเลของอังกฤษ ซึ่งต่อมากลายเป็นจักรวรรดิบริติช นอกจากนี้ ยังมีการสถาปนาจักรวรรดิอาณานิคมเดนมาร์กและอาณานิคมโพ้นทะเลของสวีเดนบ้าง
การแพร่กระจายของจักรวรรดิอาณานิคมลดลงในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 และต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 โดยสงครามปฏิวัติอเมริกาและสงครามประกาศอิสรภาพละตินอเมริกา อย่างไรก็ตาม มีการสถาปนาอาณานิคมใหม่จำนวนมากหลังช่วงนี้ รวมทั้งจักรวรรดิอาณานิคมเยอรมันและจักรวรรดิอาณานิคมเบลเยียม ในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 หลายชาติยุโรปเกี่ยวข้องในลัทธิอาณานิคมในทวีปแอฟริกา
จักรวรรดิรัสเซีย จักรวรรดิออตโตมันและจักรวรรดิออสเตรียมีอยู่ในห้วงเวลาเดียวกันกับจักรวรรดิข้างต้น แต่มิได้แผ่ข้ามมหาสมุทร จักรวรรดิเหล่านี้ขยายผ่านช่องทางแต่เดิมโดยการพิชิตอาณาเขตเพื่อนบ้านแทน จักรวรรดิญี่ปุ่นจำลองตนเองตามจักรวรรดิอาณานิคมยุโรป สหรัฐได้ดินแดนโพ้นทะเล
หลังสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ฝ่ายสัมพันธมิตรผู้คว้าชัยแบ่งจักรวรรดิอาณานิคมเยอรมันและจักรวรรดิออตโตมันส่วนใหญ่ระหว่างพวกตนในฐานะอาณัติสันนิบาตชาติ ดินแดนเหล่านี้ถูกแบ่งออกเป็นสามระดับตามความพร้อมได้รับเอกราช ทว่า การปลดปล่อยอาณานิคมนอกทวีปอเมริกาล่าไปจนหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ใน ค.ศ. 1972 สหประชาชาติตั้งคณะกรรมาธิการพิเศษการปลดปล่อยอาณานิคม หรือมักเรียกว่า คณะกรรมาธิการ 24 เพื่อส่งเสริมกระบวนการนี้
ยิ่งไปกว่านั้น มีขบวนการเอกราชและโครงการความเป็นปึกแผ่นการเมืองโลก เช่น ขบวนการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด มีส่วนสำคัญในความพยายามปลดล่อยอาณานิคมในอดีตอาณานิคม
จักรวรรดิทวีปยุโรปในคริสต์ศตวรรษที่ 20
เป็นจักรวรรดิของประเทศต่างๆในทวีปยุโรป
อาณานิคมของสหราชอาณาจักรและรัฐในอารักขา
Colonial Governor of the
Seychelles inspecting police guard of honour in 1972
The
Battle of Isandlwana during the
Anglo-Zulu War of 1879
Harbour Street,
Kingston, Jamaica, c. 1820
The
Delhi Durbar of 1877: the proclamation of
Queen Victoria as
Empress of IndiaThe
First Anglo-Sikh War, 1845-46
The end result of the
Boer Wars was the annexation of the
Boer Republics to the British Empire in 1902
บรรดาร้านค่าต่างๆใน
มอลตาต่างพากันนำป้ายที่มีข้อความต่อต้านอังกฤษ เพื่อสนับสนุนการประกาศเอกราช ในปี 1960
Gibraltar National Day in British-controlled
Gibraltar1966 flag of the Anglo-French
Condominium of the
New Hebridesอาณานิคมของฝรั่งเศส
Siege of Constantine (1836) during the
French conquest of Algeria.
French officers and
Tonkinese riflemen, 1884
Contemporary illustration of Major
Marchand's
trek across Africa in 1898
อาณานิคมของรัสเซียและรัฐในอารักขา
สถานีการค้าของรัสเซียที่ท่าน้ำเซนต์พอลล์ ในดินแดนอเมริกาของรัสเซีย (ปัจจุบันคือเมืองโคดิแอก ในความปกครองของ
รัฐอะแลสกา ประเทศสหรัฐอเมริกา) เมื่อปี 1814
การต่อต้านของชาวคอเคเซียนจากจักรวรรดิรัสเซียใน
คอเคซัส เมื่อปี ค.ศ.1840
Semirechye Cossack, Semirechye (present-day
Kyrgyzstan and
Kazakhstan), 1911
- European Russia
- Asiatic Russia
อาณานิคมของเยอรมนี
แคเมอรูนในอาณานิคมเยอรมนี เมื่อปี ค.ศ.1908 (วาดโดย R. Hellgrewe)
อาณานิคมของอิตาลี
The
Italian invasion of Libya during the
Italo-Turkish War, 1911
อาณานิคมของเนเธอร์แลนด์
The submission of
Diponegoro to
General De Kock at the end of the
Java War in 1830
อาณานิคมของโปรตุเกส
สตรีชาวโปรตุเกสใน
รัฐกัว ที่ปัจจุบันเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของ
ประเทศอินเดีย เมื่อคริสต์ศตวรรษที่16
- อะโซร์ส
- อาณานิคมในทวีปแอฟริกา
- อาณานิคมในทวีปเอเชีย
- อาณานิคมในโอซีเนีย
อาณานิคมของสเปน
An 18th-century
casta painting from
New Spain shows a Spanish man and his indigenous wife.
The
Battle of Tétouan, 1860, by
Marià FortunySpanish General
Arsenio Martínez Campos in Havana,
Colonial Cuba, 1878
อาณานิคมของออสเตรีย-ฮังการี
Muslim Bosniak resistance during the battle of Sarajevo in 1878 against the
Austro-Hungarian occupationอาณานิคมของเดนมาร์ก
Reykjavík in 1835
อาณานิคมของเบลเยียม
'La revue' of the
Force Publique,
Boma, capital city of the Congo Free State, 1899
อาณานิคมของสวีเดน
King Charles X Gustav in skirmish with
Polish Tatars near
Warsaw during the
Second Northern Warอาณานิคมของโปแลนด์-ลิทัวเนีย
อาณานิคมและดินแดนที่ยึดครองของโรมาเนีย
ดินแดนโพ้นทะเลของนอร์เวย์
จักรวรรดินอกทวีบยุโรป
เป็นจักรวรรดิของประเทศต่างๆนอกทวีปยุโรป
รัฐในอารักขาของออสเตรเลีย
Members of the militia in Tasmania, c. 1913
เขตสังกัดของนิวซีแลนด์
Governor
Lord Ranfurly reading the annexation proclamation to
Queen Makea on 7 October 1900.
อาณานิคมของสหรัฐและรัฐในอารักขา
Governor General
William Howard Taft addressing the audience at the
Philippine Assembly in the
Manila Grand Opera Houseอาณานิคมของญี่ปุ่น
Three
Koreans shot for pulling up rails as a protest against seizure of land without payment by the Japanese
อาณานิคมของจีน
Camp of the Qing Military in
Khalkha in 1688.
อาณานิคมของไทย
อาณานิคมของโอมาน
อาณานิคมของเม็กซิโก
Mexican survivors from Clipperton Island, 1917
อาณานิคมของเอกวาดอร์
อาณานิคมของโคลอมเบีย
อาณานิคมของอาร์เจนตินา
Argentine
C-130 and control tower,
Marambio Airportอาณานิคมของชิลี
อาณานิคมของปารากวัย
อาณานิคมของโบลิเวีย
อาณานิคมของบราซิล
Brazilian troop in
Montevideo in 1825.
อาณานิคมของเอธิโอเปีย
อาณานิคมของโมร็อกโก