ประวัติ ของ ลัทธิอาณานิคม

ดูบทความหลักที่: ประวัติลัทธิอาณานิคม
แผนที่อาณานิคมในปี 1800แผนที่อาณานิคมในปี 1914แผนที่อาณานิคมในปี 1936แผนที่อาณานิคมในปี 1945

กิจกรรมซึ่งเรียกได้ว่าลัทธิอาณานิคมนั้นมีประวัติศาสตร์ยาวนาน เริ่มจากจักวรรดิแอฟริกาก่อนสมัยอาณานิคมซึ่งนำให้ชาวอียิปต์ ฟินีเซีย กรีกและโรมันล้วนสร้างอาณานิคมในสมัยโบราณ

ลัทธิอาณานิคมสมัยใหม่เริ่มด้วยยุคแห่งการสำรวจ โปรตุเกสและสเปนค้นพบดินแดนใหม่ทั่วทั้งมหาสมุทรและสร้างสถานีการค้าหรือพิชิตดินแดนกว้างใหญ่ไพศาล บางคนถือว่าการสร้างอาณานิคมทั่วทั้งมหาสมุทรนี้เองที่แยกแยะลัทธิอาณานิคมจากลัทธิการขยายอาณาเขต (expansionism) แบบอื่น มีการแบ่งดินแดนใหม่เหล่านี้ระหว่างจักรวรรดิโปรตุเกสและสเปนครั้งแรกโดยสารตราพระสันตะปาปาอินเทอร์เซเทอรา และต่อมาโดยสนธิสัญญาทอร์เดสซิลลาสและสนธิสัญญาซาราโกซา (ค.ศ. 1529)

สมัยนี้ยังสัมพันธ์กับการปฏิวัติพาณิชย์ สมัยกลางตอนปลายมีการปฏิรูปการบัญชีและการธนาคารในอิตาลีและเมดิเตอร์เรเนียนตะวันออก ยุโรปตะวันตกรับและนำมาปรับใช้กับความเสี่ยงและรางวัลสูงที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนอาณานิคม

ในคริสต์ศตวรรษที่ 17 มีการสร้างจักรวรรดิอาณานิคมฝรั่งเศสและจักรวรรดิดัตช์ เช่นเดียวกับกรรมสิทธิ์โพ้นทะเลของอังกฤษ ซึ่งต่อมากลายเป็นจักรวรรดิบริติช นอกจากนี้ ยังมีการสถาปนาจักรวรรดิอาณานิคมเดนมาร์กและอาณานิคมโพ้นทะเลของสวีเดนบ้าง

การแพร่กระจายของจักรวรรดิอาณานิคมลดลงในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 และต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 โดยสงครามปฏิวัติอเมริกาและสงครามประกาศอิสรภาพละตินอเมริกา อย่างไรก็ตาม มีการสถาปนาอาณานิคมใหม่จำนวนมากหลังช่วงนี้ รวมทั้งจักรวรรดิอาณานิคมเยอรมันและจักรวรรดิอาณานิคมเบลเยียม ในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 หลายชาติยุโรปเกี่ยวข้องในลัทธิอาณานิคมในทวีปแอฟริกา

จักรวรรดิรัสเซีย จักรวรรดิออตโตมันและจักรวรรดิออสเตรียมีอยู่ในห้วงเวลาเดียวกันกับจักรวรรดิข้างต้น แต่มิได้แผ่ข้ามมหาสมุทร จักรวรรดิเหล่านี้ขยายผ่านช่องทางแต่เดิมโดยการพิชิตอาณาเขตเพื่อนบ้านแทน จักรวรรดิญี่ปุ่นจำลองตนเองตามจักรวรรดิอาณานิคมยุโรป สหรัฐได้ดินแดนโพ้นทะเล

หลังสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ฝ่ายสัมพันธมิตรผู้คว้าชัยแบ่งจักรวรรดิอาณานิคมเยอรมันและจักรวรรดิออตโตมันส่วนใหญ่ระหว่างพวกตนในฐานะอาณัติสันนิบาตชาติ ดินแดนเหล่านี้ถูกแบ่งออกเป็นสามระดับตามความพร้อมได้รับเอกราช ทว่า การปลดปล่อยอาณานิคมนอกทวีปอเมริกาล่าไปจนหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ใน ค.ศ. 1972 สหประชาชาติตั้งคณะกรรมาธิการพิเศษการปลดปล่อยอาณานิคม หรือมักเรียกว่า คณะกรรมาธิการ 24 เพื่อส่งเสริมกระบวนการนี้

ยิ่งไปกว่านั้น มีขบวนการเอกราชและโครงการความเป็นปึกแผ่นการเมืองโลก เช่น ขบวนการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด มีส่วนสำคัญในความพยายามปลดล่อยอาณานิคมในอดีตอาณานิคม

จักรวรรดิทวีปยุโรปในคริสต์ศตวรรษที่ 20

เป็นจักรวรรดิของประเทศต่างๆในทวีปยุโรป

อาณานิคมของสหราชอาณาจักรและรัฐในอารักขา

Colonial Governor of the Seychelles inspecting police guard of honour in 1972The Battle of Isandlwana during the Anglo-Zulu War of 1879Harbour Street, Kingston, Jamaica, c. 1820The Delhi Durbar of 1877: the proclamation of Queen Victoria as Empress of IndiaThe First Anglo-Sikh War, 1845-46The end result of the Boer Wars was the annexation of the Boer Republics to the British Empire in 1902บรรดาร้านค่าต่างๆในมอลตาต่างพากันนำป้ายที่มีข้อความต่อต้านอังกฤษ เพื่อสนับสนุนการประกาศเอกราช ในปี 1960Gibraltar National Day in British-controlled Gibraltar1966 flag of the Anglo-French Condominium of the New Hebrides

อาณานิคมของฝรั่งเศส

Siege of Constantine (1836) during the French conquest of Algeria.French officers and Tonkinese riflemen, 1884Contemporary illustration of Major Marchand's trek across Africa in 1898

อาณานิคมของรัสเซียและรัฐในอารักขา

สถานีการค้าของรัสเซียที่ท่าน้ำเซนต์พอลล์ ในดินแดนอเมริกาของรัสเซีย (ปัจจุบันคือเมืองโคดิแอก ในความปกครองของ รัฐอะแลสกา ประเทศสหรัฐอเมริกา) เมื่อปี 1814การต่อต้านของชาวคอเคเซียนจากจักรวรรดิรัสเซียในคอเคซัส เมื่อปี ค.ศ.1840Semirechye Cossack, Semirechye (present-day Kyrgyzstan and Kazakhstan), 1911

อาณานิคมของเยอรมนี

แคเมอรูนในอาณานิคมเยอรมนี เมื่อปี ค.ศ.1908 (วาดโดย R. Hellgrewe)

อาณานิคมของอิตาลี

The Italian invasion of Libya during the Italo-Turkish War, 1911

อาณานิคมของเนเธอร์แลนด์

The submission of Diponegoro to General De Kock at the end of the Java War in 1830

อาณานิคมของโปรตุเกส

สตรีชาวโปรตุเกสในรัฐกัว ที่ปัจจุบันเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของประเทศอินเดีย เมื่อคริสต์ศตวรรษที่16

อาณานิคมของสเปน

An 18th-century casta painting from New Spain shows a Spanish man and his indigenous wife.The Battle of Tétouan, 1860, by Marià FortunySpanish General Arsenio Martínez Campos in Havana, Colonial Cuba, 1878

อาณานิคมของออสเตรีย-ฮังการี

Muslim Bosniak resistance during the battle of Sarajevo in 1878 against the Austro-Hungarian occupation

อาณานิคมของเดนมาร์ก

Reykjavík in 1835

อาณานิคมของเบลเยียม

'La revue' of the Force Publique, Boma, capital city of the Congo Free State, 1899

อาณานิคมของสวีเดน

King Charles X Gustav in skirmish with Polish Tatars near Warsaw during the Second Northern War

อาณานิคมของโปแลนด์-ลิทัวเนีย

อาณานิคมและดินแดนที่ยึดครองของโรมาเนีย

ดินแดนโพ้นทะเลของนอร์เวย์

จักรวรรดินอกทวีบยุโรป

เป็นจักรวรรดิของประเทศต่างๆนอกทวีปยุโรป

รัฐในอารักขาของออสเตรเลีย

Members of the militia in Tasmania, c. 1913

เขตสังกัดของนิวซีแลนด์

Governor Lord Ranfurly reading the annexation proclamation to Queen Makea on 7 October 1900.

อาณานิคมของสหรัฐและรัฐในอารักขา

Governor General William Howard Taft addressing the audience at the Philippine Assembly in the Manila Grand Opera House

อาณานิคมของญี่ปุ่น

Three Koreans shot for pulling up rails as a protest against seizure of land without payment by the Japanese

อาณานิคมของจีน

Camp of the Qing Military in Khalkha in 1688.

อาณานิคมของไทย

อาณานิคมของโอมาน

อาณานิคมของเม็กซิโก

Mexican survivors from Clipperton Island, 1917

อาณานิคมของเอกวาดอร์

อาณานิคมของโคลอมเบีย

อาณานิคมของอาร์เจนตินา

Argentine C-130 and control tower, Marambio Airport

อาณานิคมของชิลี

อาณานิคมของปารากวัย

อาณานิคมของโบลิเวีย

อาณานิคมของบราซิล

Brazilian troop in Montevideo in 1825.

อาณานิคมของเอธิโอเปีย

อาณานิคมของโมร็อกโก