ลิปดาและพิลิปดา
ลิปดาและพิลิปดา

ลิปดาและพิลิปดา

ลิปดา (อังกฤษ: minute of arc, arcminute หรือ arcmin) เป็นหน่วยหนึ่งในการวัดมุม มีค่าเท่ากับ 1/60 ขององศา[1] เนื่องจากหนึ่งองศาเท่ากับ 1/360 ของวงกลม ดังนั้น 1 ลิปดาจึงเท่ากับ 1/21 600 ของวงกลม หน่วยวัดขนาดเล็กเช่นนี้มักใช้ในการวัดค่าที่ละเอียดมาก ๆ เช่นในวิชาดาราศาสตร์หรือการกำหนดพิกัดการยิงอาวุธพิลิปดา (อังกฤษ: second of arc, arcsecond หริอ arcesc) (บ้างก็เขียนว่า วิลิปดา) เป็นหน่วยที่มีขนาดเป็น 1/60 ของหนึ่งลิปดาอีกต่อหนึ่ง หรือเท่ากับ 1/3600 องศา หรือเท่ากับ 1/1 296 000 ของวงกลมคำว่า "ลิปดา" และ "พิลิปดา" มีรากศัพท์มาจากภาษาสันสกฤตคำว่า "ลิปฺตา" (लिप्ता) และ "วิลิปฺตา" (विलिप्ता) ตามลำดับ[2][3][4] ฉะนั้นการเขียนว่า ฟิลิปดา จึงไม่ถูกต้อง อาจเป็นเพราะการเข้าใจผิดว่าเป็นภาษาอังกฤษตารางแสดงสัดส่วนและความสัมพันธ์ระหว่าง องศา ลิปดา พิลิปดา และมิลลิพิลิปดา แสดงได้ดังนี้

ลิปดาและพิลิปดา

แกร็ด    600/9g = 66.6g
เป็นหน่วยของ มุม
รอบ    1/21600
สัญลักษณ์  หรือ arcmin 
ระบบการวัด หน่วยซึ่งไม่ใช่หน่วยเอสไอแต่มีการกล่าวถึงในหน่วยเอสไอ
องศา    1/60° = 0.016°
มิลลิเรเดียน    ≈ 0.2908 mil
เรเดียน    π/10800 ≈ 0.000290888 rad
พิลิปดา    60′′