ลักษณะ ของ ลูกหนี้ร่วม

บทบัญญัติของกฎหมาย

ประเทศ	บทบัญญัติต้นฉบับ	คำแปลบทบัญญัติ
ไทย	ป.พ.พ. บรรพ 2 หนี้, ลักษณะ 1 บทเบ็ดเสร็จทั่วไป, หมวด 3 ลูกหนี้และเจ้าหนี้หลายคน "ม.291 ถ้าบุคคลหลายคนจะต้องทำการชำระหนี้โดยทำนองซึ่งแต่ละคนจำต้องชำระหนี้สิ้นเชิงไซร้ แม้ถึงว่าเจ้าหนี้ชอบที่จะได้รับชำระหนี้สิ้นเชิงได้แต่เพียงครั้งเดียว (กล่าวคือลูกหนี้ร่วมกัน) ก็ดี เจ้าหนี้จะเรียกชำระหนี้จากลูกหนี้แต่คนใดคนหนึ่งสิ้นเชิงหรือแต่โดยส่วนก็ได้ตามแต่จะเลือก แต่ลูกหนี้ทั้งปวงก็ยังคงต้องผูกพันอยู่ทั่วทุกคนจนกว่าหนี้นั้นจะได้ชำระเสร็จสิ้นเชิง ม.297 ถ้าในสัญญาอันหนึ่งอันใดมีบุคคลหลายคนร่วมกันผูกพันตนในอันจะทำการชำระหนี้ไซร้ หากกรณีเป็นที่สงสัย ท่านว่าบุคคลเหล่านั้นจะต้องรับผิดเช่นอย่างเป็นลูกหนี้ร่วมกัน แม้ถึงว่าเป็นการอันจะแบ่งกันชำระหนี้ได้"	Civil and Commercial Code Book 2 : Obligation, Title 1 : General Provisions, Chapter 3 : Plurality of Debtors and Creditors[2] "Section 291. If several persons owe an act of performance in such manner that each is bound to effect the whole performance, though the creditor is entitled to obtain the whole performance only once (i.e. joint debtors), the creditor may demand the performance at his option from any one of the debtors, in the whole or in part. Untill the whole performance has been effected all of the debtors remain bound. Section 297. If in a contract several persons bind themselves in common to effect a performance, they are liable, in case of doubt, as joint debtors even in the case of a divisible performance. "
เยอรมนี	Bürgerliches Gesetzbuch Book 2 : Law of Obligations, Division 7 : More than one obligor and obligee[3] "Section 421 (Joint and several debtors). If more than one person owes performance in such a way that each is obliged to effect the entire performance, but the obligee is only entitled to demand the performance once (joint and several debtors), the obligee may at his discretion demand full or part performance from each of the obligors. Until the entire performance has been effected all obligors remain obliged. Section 427 (Joint contractual duty). If more than one person jointly binds himself by contract to render divisible performance then, in case of doubt, they are liable as joint and several debtors."	เบือร์แกร์ลิชส์เกเซทซ์บุค บรรพ 2 หนี้, ภาค 7 ลูกหนี้และเจ้าหนี้หลายคน "ม.421 (ลูกหนี้ร่วมกัน) ถ้าบุคคลหลายคนจะต้องทำการชำระหนี้โดยทำนองซึ่งแต่ละคนจำต้องชำระหนี้สิ้นเชิง แต่เจ้าหนี้ชอบที่จะเรียกให้ชำระหนี้เพียงคราวเดียว (ลูกหนี้ร่วมกัน) เจ้าหนี้จะเรียกชำระหนี้จากลูกหนี้แต่คนใดคนหนึ่งสิ้นเชิงหรือแต่โดยส่วนก็ได้ตามแต่จะเลือก แต่ลูกหนี้ทั้งปวงก็ยังคงต้องผูกพันอยู่ทั่วทุกคนจนกว่าหนี้นั้นจะได้ชำระเสร็จสิ้นเชิง ม.427 (ความผูกพันร่วมกันตามสัญญา) ถ้าในสัญญาอันหนึ่งอันใดมีบุคคลหลายคนร่วมกันผูกพันตนในอันจะทำการชำระหนี้ หากกรณีเป็นที่สงสัย บุคคลเหล่านั้นจะต้องรับผิดเช่นอย่างเป็นลูกหนี้ร่วมกัน"
ญี่ปุ่น	Minpō (ญี่ปุ่น: 民法) Part 3 : Claims; Chapter 1 : General Provisions; Section 3 : Claims and Obligations of Multiple-Parties; Subsection 3 : Joint and Several Obligations[4] "Article 432 (Request for Performance). If more than one person bears a joint and several obligation, the obligee may request one of the joint and several obligors, or all of such joint and several obligors, simultaneously or successively, to perform the obligation, in whole or in part."	มินโป ส่วนที่ 3 สิทธิเรียกร้อง; หมวด 1 บททั่วไป; แผนก 3 สิทธิเรียกร้องและหนี้ของคู่สัญญาหลายฝ่าย; แผนกย่อย 3 หนี้ร่วมกัน "ม.432 (การเรียกให้ปฏิบัติการชำระหนี้) ถ้าบุคคหลายคนจะต้องทำการชำระหนี้รายเดียวร่วมกัน เจ้าหนี้อาจเรียกให้ลูกหนี้ร่วมคนหนึ่งหรือทุกคนปฏิบัติการชำระหนี้โดยสิ้นเชิงหรือแต่โดยส่วนโดยพร้อมเพรียงกันหรือโดยลำดับก็ได้"

ลักษณะของลูกหนี้ร่วม

ลูกหนี้ร่วมเป็นกรณีที่บุคคลหลายคนจะต้องทำการชำระหนี้รายเดียวกันโดยสิ้นเชิง กล่าวคือ บุคคลหลายคนผูกพันกันในหนี้รายเดียวกันซึ่งทุกคนจะต้องปฏิบัติการชำระหนี้รายนั้นจนครบถ้วน[1] โดยเจ้าหนี้ของลูกหนี้ร่วมจะเรียกให้ลูกหนี้ร่วมคนใดคนหนึ่งปฏิบัติการชำระหนี้นั้นโดยสิ้นเชิงหรือเพียงบางส่วนก็ได้แล้วแต่จะเลือก ทว่า การชำระหนี้โดยสิ้นเชิงนั้นกระทำได้เพียงครั้งเดียวเพราะเมื่อหนี้ได้รับการชำระจนหมดสิ้นแล้วก็เป็นอันสิ้นสุดลง และลูกหนี้ร่วมทุกคนยังคงผูกพันในหนี้นั้นอยู่จนกว่าหนี้จะได้รับการชำระจนครบถ้วน (ป.พ.พ. ม.291)

อนึ่ง ลูกหนี้ร่วมยังเกิดขึ้นในกรณีที่ในสัญญาหนึ่งมีบุคคลหลายคนผูกพันร่วมกันจะต้องกระทำการชำระหนี้ และกรณีนั้นเป็นที่สงสัยว่าการชำระหนี้จะต้องทำกันเช่นไร กฎหมายให้ถือว่าทำอย่างลูกหนี้ร่วม (ป.พ.พ ม.297) นับเป็นกรณีที่กฎหมายบัญญัติให้เป็นลูกหนี้ร่วมแม้ข้อเท็จจริงบุคคลทั้งหลายนั้นจะมิได้มีเจตนาเป็นลูกหนี้ร่วมกันเลยก็ตาม ตัวอย่างเช่น กรณีที่นายจ้างต้องมาร่วมรับผิดกับลูกจ้างในละเมิดที่ลูกจ้างกระทำ (ป.พ.พ. ม.425) หรือกรณีที่บุคคลหลายคนร่วมกันทำละเมิด (ป.พ.พ. ม.432) เช่น

ฎ.2786/2529 ว่า โจทก์บรรยายฟ้องความผิดว่า จำเลย (จ่าสิบตำรวจจรัส กฤษณสุวรรณ) กับพวกได้บังอาจร่วมกันใช้อำนาจในตำแหน่งหน้าที่โดยมิชอบข่มขืนใจกรรโชกให้ผู้เสียหายมอบเนื้อกระบือชำแหละแล้ว 140 กิโลกรัมให้แก่จำเลยกับพวก มิฉะนั้น จำเลยกับพวกจะยึดเนื้อกระบือชำแหละแล้ว 500 กิโลกรัมไปตรวจสอบและจะจับกุมผู้เสียหายกับพวก ดังนี้ เป็นฟ้องที่สมบูรณ์แล้ว โจทก์ไม่จำต้องระบุในฟ้องว่าจำเลยกระทำไปโดยมีเจตนาทุจริต, กรณีที่มีจำเลยหลายคนร่วมกันกระทำความผิด การบังคับให้คืนหรือใช้ราคาทรัพย์ต้องบังคับตาม ป.พ.พ. ม.432 ซึ่งจำเลยแต่ละคนจะต้องชำระหนี้ทั้งหมดโดยสิ้นเชิงอันมีฐานะเช่นเดียวกับลูกหนี้ร่วม