วงศ์ปลาหมูแท้ (อังกฤษ: True loach) เป็นวงศ์ปลาน้ำจืดในอันดับ Cypriniformes จัดเป็นปลาขนาดเล็ก มีลักษณะสำคัญคือบริเวณใต้ตามีกระดูกเป็นหนามโค้งพับซ่อนอยู่ข้างละ 1 ชิ้น ส่วนหัวและจะงอยปากยื่นแหลม ปากเล็กอาจมีติ่งรอบริมฝีปาก มีหนวดสั้น ๆ 3 คู่ ครีบหลังสั้น ครีบอื่น ๆ มีขนาดเล็ก ลำตัวเรียวยาวและแบนข้าง ครีบหางเว้าหรือเว้าลึก ผิวหนังมีเกล็ดขนาดเล็กมากฝังอยู่ จึงไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า และมีเมือกปกคลุมตัว ใช้ชื่อวงศ์ว่า Cobotidae (/โค-บิท-อิ-ดี้/)เป็นปลาที่ไม่มีฟันที่ลำคอและขากรรไกร มักอาศัยอยู่ในบริเซรที่น้ำไหลแรง เช่น ต้นน้ำลำธารบนภูเขาหรือน้ำตก มักอาศัยในระดับพื้นท้องน้ำใกล้ซอกหิน หรือโพรงไม้ โดยพบเป็นฝูงใหญ่ กินอินทรียสารและสัตว์น้ำขนาดเล็กเป็นอาหาร บางชนิดสามารถเคลื่อนไหวได้รวดเร็วพบได้กว้างขวางตั้งแต่ทวีปยุโรป, ยูเรเชียจนถึงทวีปเอเชีย แบ่งออกเป็นสกุลทั้งหมด 21 สกุล ซึ่งในภาษาไทยจะเรียกปลาในวงศ์นี้รวม ๆ กันว่า "ปลารากกล้วย" หรือ "ปลาค้อ" มีความสำคัญคือ นิยมบริโภคในบางสกุล บางชนิด อีกทั้งยังนิยมเลี้ยงเป็นปลาตู้สวยงามด้วยแต่เดิมวงศ์นี้เคยมีสมาชิกหลากหลายมากกว่านี้ แต่ในปี ค.ศ. 2012 มัวรีซ คอทเทเลต นักมีนวิทยาชาวสวิสได้จำแนกวงศ์ย่อยในวงศ์นี้ออกเป็น 2 วงศ์ คือ Botiidae และ Serpenticobitidae [1] [2]