สัตววิทยา (
อังกฤษ: Zoology, มาจาก
ภาษากรีกโบราณ ζῷον (zoon) หมายถึง "
สัตว์" และ λόγος หมายถึง "วิทยาการ หรือ ความรู้") จัดเป็น
ศาสตร์ด้าน
ชีววิทยาสาขาหนึ่ง เกี่ยวข้องกับสมาชิกใน
อาณาจักรสัตว์ และชีวิตสัตว์โดยทั่วไป โดยเป็นการศึกษาเรื่อง
สัตว์ ตั้งแต่พวกสัตว์ชั้นต่ำพวก
ฟองน้ำ แมงกะพรุน พยาธิตัวแบน นีมาโทดา กลุ่มหนอนปล้อง สัตว์ที่มีข้อปล้อง กลุ่มสัตว์พวก
หอย ปลาดาว จนถึง
สัตว์มีกระดูกสันหลัง และ
สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมสัตววิทยาศึกษาโดยรวมเกี่ยวกับร่างกายของ
สัตว์ ไม่ได้เน้นส่วนใดส่วนหนึ่ง และกระบวนการสำคัญในการปี้ กันดำรงชีพ แต่ศึกษาความสัมพันธ์ของสัตว์หรือกลุ่มสัตว์กับ
สภาพแวดล้อม เนื่องจากเป็นขอบเขตการศึกษาที่กว้าง จึงมักจะแบ่งย่อยเป็นสาขาอื่นๆ อีก เช่น
วิทยาเซลล์,
วิทยาตัวอ่อน,
สัณฐานวิทยา,
โบราณชีววิทยา,
พันธุศาสตร์และวิวัฒนาการ,
อนุกรมวิธาน,
พฤติกรรมวิทยา,
นิเวศวิทยา และ
สัตวภูมิศาสตร์ เป็นต้นสัตววิทยานั้นมีการศึกษามาตั้งแต่สมัย
กรีกโบราณ และ
จักรวรรดิโรมัน จากงานของ
ฮิปโปเครเตส,
อะริสโตเติล, และ
พลินี นักธรรมชาตินิยมสมัยต่อมาเจริญรอยตามอริสโตเติล จนในคริสต์ศตวรรษที่ 15 เมื่อมีการพิมพ์แพร่หลาย ความรู้เหล่านี้ก็กว้างขวางขึ้น มีการศึกษาและเผยแพร่มากขึ้น เช่น
วิลเลียม ฮาร์วีย์ (การไหลเวียนของเลือด),
คาโรลุส ลินเลียส (ระบบการตั้งชื่อทางวิทยาศาสตร์),
ฌอร์ฌ-หลุยส์ เลอแกลร์ก กงต์เดอบูว์ฟง (ประวัติศาสตร์ธรรมชาติ) และ
ฌอร์ฌ กูว์วีเย (กายวิภาคเปรียบเทียบ) ซึ่งเป็นการศึกษาในขั้นลึกของสัตววิทยา
[1][2][3]จุดเปลี่ยนครั้งใหญ่ของการศึกษาสัตววิทยา ก็เมื่อ
ชาลส์ ดาร์วิน ได้ตีพิมพ์หนังสือ กำเนิดพงศ์พันธุ์ (On the Origin of Species by Means of Natural Selection) ซึ่งได้อธิบายทฤษฎีวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต นับแต่นั้นการศึกษาด้านพันธุศาสตร์เริ่มมีความจำเป็นในการศึกษาทางชีววิทยา และการศึกษาในแนวลึกเฉพาะด้านเริ่มมีมากขึ้น และยังมีการศึกษาคาบเกี่ยวกันในแต่ละสาขาวิชาด้วย
[4]สำหรับสถาบันที่เปิดสอนศาสตร์ด้านสัตววิทยานั้น ใน
ประเทศไทย ตามหลักสูตรของ
กระทรวงศึกษาธิการ ต้องผ่านการสอบคัดเลือกเพื่อเข้าศึกษาใน
สถาบันอุดมศึกษา ที่มีหลักสูตร สาขาวิชาสัตววิทยา และสาขาวิชาชีววิทยา เช่น คณะวิทยาศาสตร์ คณะเกษตร คณะประมง เช่น
คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,
คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์,
คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์,
คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่,
คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์,
คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น หลักสูตร 4 ปี สำเร็จการศึกษาได้วุฒิปริญญาตรี เป็นต้น และเมื่อศึกษาจบแล้ว สามารถเข้าทำงานในหน่วยงานภาครัฐ
รัฐวิสาหกิจ หรือเอกชนได้ต่าง ๆ หลากหลาย
[5]