สเตรปโตมัยซิน (
อังกฤษ: Streptomycin) เป็น
ยาปฏิชีวนะชนิดหนึ่งใน
กลุ่มอะมิโนไกลโคไซด์ ซึ่งมีข้อบ่งใช้สำหรับรักษาโรคที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียหลายชนิด
[2] รวมถึง
วัณโรค, การติดเชื้อ
Mycobacterium avium complex,
เยื่อบุหัวใจอักเสบ,
บรูเซลโลสิส,
การติดเชื้อแบคทีเรียสกุลเบอโคเดอเรีย,
กาฬโรค,
ไข้กระต่าย, และ
ไข้หนูกัด[2] กรณีวัณโรคระยะแสดงอาการนั้นมักจะใช้สเตรปโตมัยซินร่วมกับ
ไอโซไนอะซิด,
ไรแฟมพิซิน, และ
ไพราซินาไมด์[3] ยานี้สามารถบริหารยาได้โดย
การฉีดเข้าหลอดเลือดดำและ
การฉีดเข้ากล้ามเนื้อ[2]สเตรปโตมัยซินจัดเป็นยาใน
กลุ่มอะมิโนไกลโคไซด์[2] ซึ่งออกฤทธิ์ที่หน่วยย่อย 30 เอสของไรโบโซมแบคทีเรีย ทำให้แบคทีเรียนั้นๆไม่สามารถสร้างโปรตีนที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตและเพิ่มจำนวนได้ ส่งผลให้แบคทีเรียเซลล์นั้นๆตายไปในที่สุด
[2] อาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้บ่อยจากการได้รับการรักษาด้วยสเตรปโตมัยซิน ได้แก่
อาการรู้สึกหมุน,
อาเจียน, อาการชาบริเวณผิว,
ไข้, และ
มีผื่นคัน[2] การใช้ยานี้ในหญิงตั้งครรภ์อาจทำให้ทารกหูหนวกแต่กำเนิดได้
[2] แต่การใช้ยานี้ในหญิงที่กำลังให้นมบุตรนั้นพบว่าค่อนข้างมีความปลอดภัย
[3] ทั้งนี้ ไม่แนะนำให้ใช้สเตรปโตมัยซินในผู้ป่วยที่มี
โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงชนิดร้าย เนื่องจากอาจทำให้อาการของโรคแย่ลงได้
[3]สเตรปโตมัยซินถูกค้นพบใน ค.ศ. 1943 จากเชื้อแบคทีเรีย
Streptomyces griseus[4][5] โดยยานี้ได้ถูกจัดเป็นหนึ่งใน
รายการยาจำเป็นขององค์การอนามัยโลก (World Health Organization's List of Essential Medicines) ซึ่งเป็นรายการยาที่มีประสิทธิภาพและความปลอดภัยสูง และมีความสำคัญเป็นลำดับแรกของ
ระบบสุขภาพพื้นฐานของประชาชนในประเทศต่างๆ
[6] ราคาสำหรับ
การขายส่งของสเตรปโตมัยซินใน
ประเทศกำลังพัฒนามีมูลค่าระหว่าง 0.38 – 4.39
ดอลลาร์สหรัฐ ต่อขนาดยาที่ต้องใช้ในหนึ่งวัน
[7] ส่วนใน
สหรัฐอเมริกานั้น เฉพาะค่าใช้จ่ายของยาสเตรปโตมัยซินในการรักษาหนึ่งรอบนั้นมีมูลค่ามากกว่า 200
ดอลลาร์สหรัฐ[8]