หม่อมเจ้าไขแสงรพี รพีพัฒน์ (29 ตุลาคม พ.ศ. 2442 - 19 ตุลาคม พ.ศ. 2521) เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ ประสูติแต่หม่อมอ่อน รพีพัฒน์ ณ อยุธยา เมื่อวันที่ 29 ตุลาคม พ.ศ. 2442 มีโสทรอนุชาและโสทรภคินี 10 องค์ และมีขนิษฐาต่างพระมารดา 2 องค์หม่อมเจ้าไขแสงรพี โปรดทรงม้า เล่นเทนนิส และออกสังคม หม่อมเจ้าไขแสงรพีเสกสมรสครั้งแรกกับเริงจิตร์แจรง อาภากร (พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์) มีธิดาคนเดียว คือต่อมาทรงหย่าขาด และสมรสใหม่กับหม่อมหลวงสุมิตรา (ราชสกุลเดิม สุทัศน์; บุตรีของหม่อมราชวงศ์สิทธิ์ สุทัศน์) ภายหลังทรงหย่ากัน มีโอรสคนเดียว คือหม่อมเจ้าไขแสงรพี รพีพัฒน์สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที 19 ตุลาคม พ.ศ. 2521 สิริชันษา 78 ปี