หลุมดำแห่งกัลกัตตา (อังกฤษ: Black Hole of Calcutta, เบงกอล: অন্ধকূপ হত্যা; อนฺธกูป หตฺยา) เป็นอดีตคุกมืด (dungeon) ในฟอร์ตวิลเลียมของเมืองกัลกัตตา มีพื้นที่ 4.30 × 5.50 ⁠เมตร ที่ซึ่งกองทัพของซีราช อุดดาวลอฮ์ นาวับแห่งเบงกัล ใช้คุมขังนักโทษสงครามของกองทัพอังกฤษในคืนวันที่ 20 มิถุนายน 1756[1][2]:58 จอห์น เซฟานียาห์ ฮอลเวิล หนึ่งในผู้ถูกคุมขังชาวอังกฤษและเจ้าหน้าที่ของบริษัทอินเดียตะวันออกระบุว่าภายหลังฟอร์ตวิลเลียมล่มสลาย ทหารชาวอังกฤษ, ทหารอินเดียที่รับราชการให้กับอังกฤษ และพลเมืองอินเดียถูกจับกุมข้ามคืนในสภาวะที่อัดกันจนทำให้หลายคนตายจากการขาดอากาศและจากความร้อน มีคนเสียชีวิตทั้งหมด 123 รายจากผู้ถูกกักขัง 146 คน[3] นักประวัติศาสตร์ยุคใหม่เชื่อว่านักโทษจำนวน 64 คนถูกส่งเข้าไปในอนธกูป และ 43 รายเสียชีวิตในนั้น[4]