อำเภอพนมสารคาม เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดฉะเชิงเทรา ในสมัยปลายกรุงศรีอยุธยา "เมืองพนมสารคาม" เป็นหัวเมืองร่วมยุคเดียวกันกับเมืองพนัสนิคม และเมืองสนามไชยเขตต์ ต่อมาในปีพุทธศักราช ๒๔๓๗ ได้รับการจัดตั้งเป็นเมืองพนมสารคาม (เทียบเท่าจังหวัด) ขึ้นกับมณฑลปราจีนบุรี มีอาณาเขตครอบครอบคลุมพื้นที่ฝั่งขวาของจังหวัดฉะเชิงเทราในปัจจุบันเกือบทั้งหมด (พื้นที่อำเภอสนามชัยเขต อำเภอราชสาส์น อำเภอแปลงยาว และอำเภอท่าตะเกียบ ในปัจจุบัน) จนกระทั่งในปีพุทธศักราช ๒๔๔๔ เมืองพนมสารคาม จึงถูกลดฐานะเป็นอำเภอ จวบจนถึงปัจจุบัน