การคัดสรร

การคัดสรรเด็กนักเรียนปี 1 ว่าเหมาะกับบ้านใดนั้น เป็นหน้าที่ของ "หมวกคัดสรร" โดยก่อนที่จะคัดสรรบ้านในแต่ละปี หมวกคัดสรรก็จะมีกลอนเกี่ยวกับบ้านแต่ละหลัง และ จะเตือนเหตุการณ์ร้ายแรงต่างๆที่อาจจะเกิดขึ้นในแต่ละปี ซึ่งจะบอกให้สามัคคีกัน

หมวกคัดสรรเป็นหมวกของก็อดดริก กริฟฟินดอร์ หนึ่งในสี่ผู้ก่อตั้งโรงเรียนฮอกวอตส์ เนื่องจากวันหนึ่งผู้ก่อตั้งที่สี่ปรึกษากันว่าหากวันหนี่งไม่มีพวกเขาแล้วใครจะเป็นผู้คัดเลือกนักเรียน ก็อดดริก กริฟฟินดอร์จึงถอดหมวกที่ใส่อยู่ แล้วผู้ก่อตั้งทั้งสี่ก็ร่ายเวทมนตร์ไว้ที่หมวกคัดสรร ซึ่งก็ได้ทำหน้าที่คัดสรรนักเรียนฮอกวอตส์มาโดยตลอด

หมวกคัดสรรถูกเก็บไว้ที่ห้องศาสตราจารย์ใหญ่ ทำให้ได้ฟังเรื่องราวต่างๆที่เกิดขึ้น จึงสามารถคาดเดาเหตุการณ์ร้ายแรงที่จะเกิดขึ้นในแต่ละปี และนำมาเตือนได้

ในแฮร์รี่ พอตเตอร์กับห้องแห่งความลับ ฟอกส์นกฟีนิกซ์ของดัมเบิลดอร์ ได้เอาหมวกคัดสรรมาให้เฮร์รี่ที่ห้องแห่งความลับ และ ดาบกริฟฟินดอร์ที่แฮร์รี่หยิบมาจากในหมวกก็ทำให้แฮร์รี่รอดชีวิตกลับมาได้

กริฟฟินดอร์

บ้านกริฟฟินดอร์ บ้านถูกก่อตั้งโดย ก็อดดริก กริฟฟินดอร์ หนึ่งในสมาชิกทั้งสี่คนที่ร่วมกันก่อตั้งโรงเรียนคาถาพ่อมดแม่มดและเวทมนตร์ศาสตร์ฮอกวอตส์ สัญลักษณ์ประจำบ้านคือ สิงโต สีประจำบ้านคือ สีแดง และสีทอง คุณสมบัติของพ่อมดแม่มดรุ่นเยาว์ที่จะอยู่บ้านหลังนี้ได้ ต้องมีความซื่อสัตย์ มีไหวพริบ มีคุณธรรม ชอบความท้าทาย และกล้าหาญ อาจารย์ประจำบ้านคนปัจจุบันคือศาสตร์ตราจารย์มินอร์ว่า มักกอลนากัล ผีประจำบ้านคือ นิกหัวเกือบขาด(เซอร์นิโคลัส เดอ มิมซี-พอร์พิงตัน)

ฮัฟเฟิลพัฟ

บ้านหลังนี้รับนักเรียนที่มีความมุ่งมั่น อดทน และมีความยุติธรรม สีประจำบ้าน คือ สีเหลืองและดำ สัตว์ที่เป็นสัญลักษณ์ คือ ตัวแบดเจอร์ ผู้ก่อตั้งบ้านหลังนี้ คือ เฮลก้า ฮัฟเฟิลพัฟ ซึ่งเป็นเพื่อนสนิทกับ เรเวนคลอ เฮลกา เป็นแม่มดที่มีเสน่ห์ หมวกคัดสรรกล่าวว่าเธอมาจาก The Valley ซึ่งสันนิษฐานว่าน่าจะเป็นเวลส์ อาจารย์ประจำบ้านฮัฟเฟิลพัฟ คือ ศาสตราจารย์ โพโมนา สเปราท์ ผีประจำบ้านคือ บาทหลวงอ้วน

เรเวนคลอ

บ้านเรเวนคลอบ้านหลังนี้เหมาะสำหรับเด็กฉลาด บ้านนี้รับนักเรียนที่ เฉลียวฉลาด,ไม่ไร้สาระ,บุคลิกดี บ้านหลังนี้ถูกตั้งขึ้นโดย "โรเวนนา เรเวนคลอ" ซึ่งตั้งขึ้นพร้อมๆ กับ บ้านกริฟฟินดอร์ , บ้านฮัฟเฟิลพัฟ และ บ้านสลิธีริน สีประจำบ้านนี้คือ สีน้ำเงินและสีบรอนซ์ สัญลักษณ์ประจำบ้าน คือ นกอินทรี ศาสตราจารย์ประจำบ้านหลังนี้ในปัจจุบัน คือ ศาสตราจารย์ฟลิตวิก (ศาสตราจารย์สอนวิชาคาถา) ผีประจำบ้านคีอ สุภาพสตรีสีเทา("เฮเลนนา เรเวนคลอ"ลูกสาวของโรเวนนา)

สลิธีริน

บ้านสลิธีรีนเป็นบ้านสำหรับคนที่ทำทุกอย่างเพื่อเป้าหมาย นักเรียนของบ้านนี้จึงมักเป็นคนฉลาด แกมโกง สีประจำบ้านหลังนี้ คือ สีเขียวและสีเงิน สัญลักษณ์ประจำบ้าน คือ งู บ้านสลิธีลินถูกตั้งขึ้นโดย ซัลลาซาร์ สลิธีริน ผู้ที่ไม่ต้องการให้พวกที่เกิดจากคนที่ไม่มีเวทมนตร์หรือมักเกิ้ลมาอยู่ในโรงเรียนฮอกวอตส์ เพราะซัลลาซาร์ สลิธีริน ต้องการเพียงผู้วิเศษเท่านั้นที่จะมาเรียนโรงเรียนฮอกวอตส์ได้ และไม่นานนัก ซัลลาซาร์ สลิธีริน กับ ก็อดดริก กริฟฟินดอร์(ผู้สร้างบ้านกริฟฟินดอร์) ก็ได้ทะเลาะกันถึงขั้นรุนแรง หลังจากนั้น ซัลลาซาร์ สลิธีริน จึงตัดสินใจทิ้งโรงเรียน ก่อนที่จะไป ซัลลาซาร์ สลิธีรีน ได้สร้างห้อง ๆ หนึ่งไว้ในโรงเรียนฮอกวอตส์แห่งนี้ โดยมีชื่อว่า "ห้องแห่งความลับ" ห้องแห่งความลับนี้จะไม่สามารถเปิดออกได้ถ้าไม่มี "ทายาทสลิธีรินที่แท้จริง" เป็นผู้เปิดเท่านั้น ผีประจำบ้านคือ บารอนเลือด อาจารย์ประจำบ้านคือ ศาสตราจารย์ สเนป (สอนวิชา ปรุงยา,วิชาป้องกันจากศาสตร์มืด) และศาสตราจารย์ฮอเรซ ซลักฮอร์น (สอนวิชา ปรุงยา)