บทความนี้ใช้ระบบคริสต์ศักราช เพราะอ้างอิงคริสต์ศักราชและคริสต์ศตวรรษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่งเจ้าชายรูเพิร์ตแห่งไรน์ (อังกฤษ: Rupert, Count Palatine of the Rhine, Duke of Bavariacode: en is deprecated ; เยอรมัน: Ruprecht Pfalzgraf bei Rhein, Herzog von Bayerncode: de is deprecated หรือเรียกกันสั้น ๆ ว่า Prince Rupert of the Rhinecode: en is deprecated ; 17 ธันวาคม ค.ศ. 1619 - 29 พฤศจิกายน ค.ศ. 1682) ประสูติเมื่อวันที่ 17 ธันวาคม ค.ศ. 1619 ที่ปราก ราชอาณาจักรโบฮีเมีย (ในสาธารณรัฐเช็กปัจจุบัน) เป็นพระราชโอรสองค์รองของเฟรเดอริคที่ 5 เจ้าชายอีเล็คเตอร์แห่งพาเลไทน์และเอลิซาเบธ สจวต สมเด็จพระราชินีแห่งโบฮีเมีย และเป็นพระนัดดาของสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 1 แห่งอังกฤษผู้ที่พระราชทานบรรดาศักดิ์ให้พระองค์เป็นดยุกแห่งคัมบาลันด์ และเอิร์ลแห่งโฮลเดอร์เนสเจ้าชายรูเพิร์ตทรงเป็นนักการทหาร, นักประดิษฐ์ และศิลปินสมัครเล่นในการทำภาพพิมพ์มัชฌิมรงค์ (mezzotint) เจ้าชายรูเพิร์ตทรงเป็นทหารมาตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ ทรงเริ่มด้วยการเข้าต่อสู้ต่อต้านสเปนในเนเธอร์แลนด์และในเยอรมนี เมื่อพระชนมายุได้ 23 พรรษาก็ทรงได้รับแต่งตั้งให้เป็นแม่ทัพผู้บังคับบัญชากองทหารม้าระหว่างสงครามกลางเมืองอังกฤษ แต่มาทรงพ่ายแพ้ในยุทธการเนสบีย์และทรงถูกขับจากเกาะอังกฤษ หลังจากนั้นก็ทรงเข้าร่วมกับฝ่ายกษัตริย์นิยมผู้ลี้ภัยอยู่ระยะหนี่ง ต่อมาก็ทรงไปเป็นโจรสลัดอยู่ในบริเวณคาริบเบียน หลังจากการฟื้นฟูราชวงศ์อังกฤษเจ้าชายรูเพิร์ตก็เสด็จกลับอังกฤษและได้รับตำแหน่งเป็นผู้บังคับบัญชาราชนาวี, นักประดิษฐ์, ศิลปิน และทรงเป็นข้าหลวงคนแรกของบริษัทฮัดสันเบย์ (Hudson's Bay Company) เจ้าชายรูเพิร์ตมิได้ทรงเสกสมรสแต่ทรงมีโอรสธิดานอกสมรสสองคน และสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน ค.ศ. 1682 ที่เวสต์มินสเตอร์ในอังกฤษ