เลขมวล (mass number,
A), หรือ
เลขมวลอะตอม หรือ
เลขนิวคลีออน เป็นผลรวมของจำนวน
โปรตอนและ
นิวตรอน (โปรตอนและนิวตรอมเรียกรวมกันว่า
นิวคลีออน) ใน
นิวเคลียสอะตอม เพราะโปรตอนและนิวตรอนต่างก็เป็น
แบริออน เลขมวล A ก็คือ
เลขแบริออน B ของนิวเคลียสของ
อะตอมหรือ
ไอออน เลขมวลจะต่างกันถ้าเป็น
ไอโซโทปที่ต่างกันของ
ธาตุเคมี เลขมวลไม่เหมือนกับ
เลขอะตอม (
Z) ที่แสดงถึงจำนวนโปรตอนในนิวเคลียสและสามารถใช้ระบุบธาตุได้ ดังนั้นค่าที่ต่างกันระหว่างเลขมวลและเลขอะตอมจะบ่งบอกถึงจำนวนนิวตรอน (N) ในนิวเคลียส: N=A−Z
[1]เลขมวลจะถูกเขียนอยู่ด้ายหลังหรือมุมบนด้านซ้ายของสัญลักษณ์ธาตุ เช่น ไอโซปโทปปกติของ
คาร์บอนคือ
คาร์บอน-12 หรือ 12C ซึ่งมี 6 โปรตรอนและ 6 นิวตรอน สัญลักษณ์ไอโซปแบบเต็มรูปแบบจะมีเลขอะตอม (
Z) ด้วยอยู่ด้านล่างซ้ายมือของสัญลักษณ์ธาตุ: 6C
[2] ซึ่งวิธีนี้ไม่มีความจำเป็นนักจึงนิยมละเลขอะตอมไว้ตัวอย่าง: การสลายในธรรมชาติของ
คาร์บอน-14จะแผ่รังสีเบต้า ด้วยวิธีนิวตรอนหนึ่งตัวถูกทำให้เปลี่ยนสถานะกลายเป็นโปรตอนกับการปล่อยพลังงานของ
อิเล็กตรอนและ
อนุภาคต้าน ดังนั้นเลขอะตอมจะเพิ่มขึ้น 1 (Z: 6→7) และเลขมวลมีค่าเท่าเดิม (A = 14) ขณะที่เลขนิวตรอนลดลง 1 (n: 8→7)
[3] อะตอมผลลัพธ์เป็นอะตอม
ไนโตรเจน-14ซึ่งมี 7 โปรตอนและ 7 นิวตรอน:
ยูเรเนียม-238ปกติจะสลายให้รังสีแอลฟาซึ่งนิวเคลียสเสีย 2 นิวตรอนและ 2 โปรตรอนในรูปแบบของ
อนุภาคแอลฟา ดังนั้นเลขอะตอมและเลขนิวตรอนจะลดลงไป 2 (Z: 92→90, n: 146→144) ซึ่งเลขมวลจะลดไป 4 (A = 238→234) อะตอมผลลัพธ์เป็นอะตอม
ทอเรียม-234 และอนุภาคแอลฟา (2He2+) :
[4]