เหตุผล เป็นพฤติกรรมที่พบในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเท่านั้นและจะเกิดมากในมนุษย์ เนื่องจากมนุษย์มีสมองและประสาทที่เจริญมากกว่าสัตว์อื่นๆ จึงเกิดการเรียนรู้แบบนี้ได้ดีกว่าสัตว์อื่น การใช้เหตุผลคือการใช้ความสามารถของสัตว์ตอบโต้ต่อสิ่งเร้าแนวคิดเหตุผล คืออะไรคำว่า “เหตุผล” มีความหมายที่แตกต่างกันตามบริบทของการใช้ เช่น “มนุษย์เป็นสัตว์ที่มีเหตุผล”, “เราควรใช้เหตุผลพิจารณาก่อนที่จะเชื่อหรือทำในสิ่งต่าง ๆ”, “ไม่มีเหตุผลอะไรที่สนับสนุนในสิ่งที่เธอพูด”, “ปัญหาการทุจริตเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้รัฐบาลต้องลาออก” , ฯลฯ ซึ่งในที่นี้จะกล่าวถึงเฉพาะความหมายที่สำคัญ 3 ความหมาย [1]“เหตุผล” คือข้อความหรือหลักฐานที่ถูกนำมาใช้สนับสนุนความคิดความเชื่อหนึ่งเพื่อให้ผู้อื่นคล้อยตาม ประโยคว่า “ไม่มีเหตุผลอะไรที่สนับสนุนในสิ่งที่เธอพูด” เป็นตัวอย่างของคำกล่าวที่ใช้คำว่า “เหตุผล” ในความหมายนี้ [2]“เหตุผล” ในความหมายนี้เป็นส่วนหนึ่งของสิ่งที่เรียกว่า “การอ้างเหตุผล” ซึ่งเป็นลักษณะการใช้ภาษาของมนุษย์ที่ผู้ใช้ภาษาใช้ผ่านการพูดหรือเขียนเพื่อต้องการให้ผู้อื่นเห็นด้วย เห็นจริง หรือเห็นตาม โดยพยายามยกตัวอย่าง หลักฐานหรือความเชื่อบางอย่างมาเป็น “เหตุผล” หรือ “ข้ออ้าง” เพื่อชักจูงให้อีกฝ่ายคล้อยตามความคิดความเชื่อของผู้ใช้ภาษาหรือเรียกว่า “ข้อสรุป” ของการอ้างเหตุผลนั้น เช่น “เจ้าของร้านนี้สวยดี เรากินข้าวร้านนี้กันเถอะ” เป็นการอ้างเหตุผลชุดหนึ่งซึ่ง “เจ้าของร้านนี้สวยดี” เป็นส่วนที่เรียกว่าข้ออ้าง และ “เรากินข้าวร้านนี้กันเถอะ” เป็นส่วนที่เรียกว่าข้อสรุปของการอ้างเหตุผลชุดนี้, หรือ “ร้านที่ขายของถูกทุกร้านเป็นร้านที่มีคนเข้ามาก ร้านตาดำจิ้มจุ่มมีคนเข้ามาก ดังนั้นร้านตาดำจิ้มจุ่มต้องขายของถูกแน่เลย” เป็นการอ้างเหตุผลอีกชุดหนึ่งที่ “ร้านที่ขายของถูกทุกร้านเป็นร้านที่มีคนเข้ามาก” และ “ร้านตาดำจิ้มจุ่มมีคนเข้ามาก” เป็นส่วนที่เรียกว่าข้ออ้าง และ “ร้านตาดำจิ้มจุ่มต้องขายของถูกแน่เลย” เป็นส่วนที่เรียกว่าข้อสรุปของการอ้างเหตุผลชุดนี้ [3]“ เหตุผล” คือ สาเหตุ ประโยคว่า “ปัญหาการทุจริตเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้รัฐบาลต้องลาออก” เป็นตัวอย่างของคำกล่าวที่ใช้คำว่า “เหตุผล” ในความหมายนี้ [4]“เหตุผล” หมายถึงคำอธิบายเหตุการณ์ในเชิงสาเหตุและผลลัพธ์ เช่น เราเห็นเหตุการณ์เด็กชายสมศักด์ล้อชื่อพ่อของเด็กชายสมส่วนแล้วเด็กชายสมส่วนชกเด็กชายสมศักดิ์ เราจะอธิบายเหตุการณ์ที่นี้ว่า “เด็กชายสมศักดิ์ล้อชื่อพ่อของเด็กชายสมส่วน เด็กชายสมส่วนเลยชกเด็กชายสมศักดิ์” หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งให้ชัดเจนในแง่สาเหตุ-ผลลัพธ์คือ “การที่เด็กชายสมศักดิ์ล้อชื่อพ่อของเด็กชายสมส่วนเป็นเหตุผลหรือสาเหตุทำให้เด็กชายสมส่วนชกเด็กชายสมศักดิ์”“เหตุผล” คือศักยภาพทางความคิดของมนุษย์ ประโยคว่า “มนุษย์เป็นสัตว์ที่มีเหตุผล”, “เราควรใช้เหตุผลพิจารณาก่อนที่จะเชื่อหรือทำในสิ่งต่าง ๆ” เป็นตัวอย่างของคำกล่าวที่ใช้คำว่า “เหตุผล” ในความหมายนี้ [5]