ชาวไทขาว หรือ ไทด่อน มีตำนานเล่าว่า เมื่อราว พ.ศ. 2143 หัวหน้ากบฏชาวจีนคนหนึ่ง (ซึ่งทำการกบฏไม่สำเร็จ)ได้นำกองทหารลงเรือที่กวางตุ้งข้ามทะเลขึ้นบกที่ไฮฟอง พระเจ้าแผ่นดินญวนในขณะนั้น ได้ทำการตกลงให้หัวหน้ากบฏจีน ใช้กองกำลังทหารของเขา ปราบชาวไท และชาวโท้ เมืองทางสิบสองจุไทที่แข็งอำนาจกับญวนเมื่อปราบได้สำเร็จ พระเจ้าแผ่นดินญวน ก็ให้ที่อยู่ในภูมิลำเนาในท้องถิ่นนั้นเอง กองทหารนี้จึงได้หญิงไทเป็นภรรยา สืบพันธุ์ต่อมาเรียกว่า ไทขาว ส่วนพวกที่ไม่ได้ผสมรักษาสายเลือดไทไว้ได้นั้น จึงถูกเรียกว่าชาวไทดำ