ไอยริศ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Zingiber sirindhorniae Triboun & Keerat.) เป็นพรรณไม้ในวงศ์ขิง[1](Zingiberaceae)[2] ค้นพบในปี พ.ศ. 2550 ที่มีอยู่แห่งเดียวในโลกเป็นพืชถิ่นเดียวของไทย สำรวจพบบนยอดเขาหินปูนในเขตอำเภอหนองหินและอำเภอผาขาว จังหวัดเลย จัดเป็นพืชหายาก (rare plants) และเป็นพืชถิ่นเดียว (endemic plants) ของประเทศไทย ค้นพบโดย ดร.ปราโมทย์ ไตรบุญ ผู้อำนวยการ สถานีวิจัยลำตะคอง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย [3][4]