กบฏวังหลวง คือชื่อเรียกกบฏที่เกิดเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2492 ระหว่างรัฐบาล กับ "ขบวนการประชาธิปไตย 26 กุมภาพันธ์" พันธมิตรทางการเมืองของปรีดี พนมยงค์ นายกรัฐมนตรีคนที่ 7 ซึ่งมีทั้งทหารเรือและอดีตสมาชิกร่วมขบวนการเสรีไทยหลายคน หวังยึดอำนาจการปกครองประเทศคืนหลังรัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2490 แม้ขบวนการฯ จะชนะในช่วงแรกและยึดสถานที่สำคัญได้หลายแห่งในกรุงเทพมหานคร แต่สุดท้ายผู้ก่อการเป็นฝ่ายเพลี่ยงพล้ำ ผลทำให้ปรีดี พนมยงค์และพันธมิตรทางการเมืองหมดอำนาจโดยสิ้นเชิง ปรีดีลี้ภัยไปต่างประเทศโดยไม่สามารถเดินทางกลับประเทศได้อีก พันธมิตรทางการเมืองของปรีดีหลายคนถูกจับกุมหรือถูกฆ่า มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และการเมืองได้รับผลกระทบเพราะถูกกล่าวหาว่ามีความสัมพันธ์กับปรีดี