กรมหลวงเทวินทรสุดา หรือ กรมหลวงเทพินทรสุดา เป็นสมเด็จพระมาตุจฉาในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี มีนามเดิมว่า อั๋น หรือ ฮั้น[1] สันนิษฐานว่าเป็นธิดาของขุนนางในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ แห่งกรุงศรีอยุธยา[2] เป็นน้องสาวของนกเอี้ยง (ต่อมาคือ กรมพระเทพามาตย์ พระราชชนนีของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี) สันนิษฐานว่าพระองค์อาจมีเชื้อสายจีนแซ่โหงว[3] และมีถิ่นฐานเดิมอยู่บ้านแหลม เขตจังหวัดเพชรบุรี[4] และได้อพยพเข้ามาพำนักอยู่ในกรุงศรีอยุธยาเป็นเวลาช้านาน[4]ทั้งนี้พระองค์เสกสมรสกับใครหรือพระภัสดาเสียชีวิตไปก่อนหน้านั้น ไม่เป็นที่ปรากฏ[5] ครั้นเมื่อสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี เสด็จเถลิงถวัลย์ราชสมบัติแล้ว ได้ทรงสถาปนาอั๋นพระมาตุจฉาขึ้นทรงกรมเป็น กรมหลวงเทวินทรสุดา หรือ เทพินทรสุดาเมื่อเกิดการผลัดแผ่นดินสิ้นรัชสมัยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี พระองค์ได้รับโปรดเกล้าฯ ลดพระยศเป็น "หม่อมอั๋น" ด้วยเป็นพระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายหญิงก็จึงต้องโทษจองจำไว้ ขณะที่พระบรมวงศานุวงศ์ที่เป็นชายมักถูกประหารพร้อมกับขุนนาง[6] ดังปรากฏในพระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา ความว่า"ยังเหลืออยู่แต่พระราชบุตร และบุตรีน้อย ๆ มีเจ้าฟ้าสุพันธุวงศ์ [เจ้าฟ้าเหม็น] อันเป็นพระราชนัดดาของพระองค์นั้นเป็นต้น และเจ้าฮั้น [กรมหลวงเทวินทรสุดา] ซึ่งเป็นน้าของเจ้าตากสิน และเจ้าส่อนหอกลางซึ่งเป็นกรมหลวงบาทบริจาอัครมเหสี กับญาติวงศ์ซึ่งเป็นหญิงนั้นให้จำไว้ทั้งสิ้น"[1]หลังจากการผลัดแผ่นดิน ทรงดำรงพระชนม์อย่างสงบสุขในธนบุรีนั้นเอง ซึ่งยังมีผู้คอยอุปถัมภ์ค้ำชูอยู่ซึ่งหนึ่งในนั้นก็คือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี พระเชษฐภคินีพระองค์ใหญ่ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ด้วยมีความสนิทสนมคุ้นเคย[7]