ประวัติศาสตร์ ของ กัลปนา

โดยทั่วไปแล้วพฤติกรรมการกัลปนาปรากฏหลักฐานเริ่มแรกในดินแดนประเทศอินเดีย อย่างน้อยในพุทธศตวรรษที่ 3 ในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช พ.ศ. 236-273 ดังมีข้อความจารึกลงบนศิลา ตามส่วนประกอบต่างๆ บริเวณ สถูปสาญจีซึ่งสร้างขึ้นในรัชสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช จารึกเหล่านั้นเป็นชื่อของผู้มีจิตศรัทธาซึ่งบริจาค เงินหรือบริจาคศิลาเพื่อใช้ประกอบเป็นส่วนต่างๆ ของสถูป โดยจารึกชื่อตนเอง หรือชื่อสกุลเพื่อเป็นสักขี พยานการประกอบกุศล

สำหรับดินแดนที่ปัจจุบันเป็นประเทศไทยพบศิลาจารึกที่มีการกัลปนาตั้งแต่พุทธศตวรรษ ที่ 12 ในสมัยอาณาจักรเจินละ เช่น จารึกเขารัง พ.ศ. 1182 พบที่เขารัง อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว กล่าวถึงผู้มี ตำแหน่งสินาหฺวฺถวายสิ่งต่างๆ ให้แก่วิหารอันประกอบด้วยข้าทาสซึ่งมี ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ รวมถึงสวนหมาก สวนมะพร้าวสัตว์และข้าวของต่างๆ16 ต่อมาในสมัยพระนคร เช่น จารึกสด๊กก๊อกธม 2 สร้างขึ้นเมื่อมหาศักราช 974 (พ.ศ. 1595) ก็กล่าวถึงการอุทิศสิ่งต่างๆ แก่ศาสนสถาน ความว่า

"..พระองค์ทรงบริจาคเพชรพลอย ทอง เงิน (และ)... โคศักดิ์สิทธิ์ 100 ตัว ช้าง 200 เชือก ม้า 100 ตัว แพะและกระบือ 100 ตัว พระองค์ได้พระราชทานทาสชายหญิงและชาย 1000 คน พระราชทาน สรุก 3 แห่ง.."[1]

ตามที่มีการค้นพบจารึกการกัลปนา ส่วนใหญ่แล้วจะพบได้ตามจารึกของวัดต่างๆในเขตอาณาจักรที่สำคัญในประเทศไทย เช่นพื้นที่ในดินแดนอาณาจักรล้านนา อาณาจักรหริภุญไชย กรุงสุโขทัย กรุงศรีอยุธยา

ใกล้เคียง