นงไฉน ปริญญาธวัช (สกุลเดิม: นาคามดี) เกิดเมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2464 ที่จังหวัดชัยภูมิ[1] เป็นบุตรสาวของรองอำมาตย์ตรี มนู นาคามดี[2][3] หรือ หนู นาคามดี ผู้อำนวยการโรงเรียนชัยภูมิภักดีชุมพลคนที่ 6[4]

นงไฉน สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนฝึกหัดครูมัธยม และปริญญาตรีด้านกฎหมาย[1]จากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์[5] และเป็นอดีตอาจารย์คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย[6]

เริ่มพิมพ์งานประพันธ์ในหนังสือ "นครสาร" เป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2489 มีความชำนาญในการเขียนนวนิยาย บทความ สารคดี เรื่องสั้น และบทกวี มีความสามารถเขียนหนังสือได้หลายแนวหลายประเภท มีผลงานการประพันธ์หลายประเภทอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบันมีเรื่องยาวประมาณ 50 เรื่อง และ เรื่องสั้นอีกกว่า 100 เรื่อง และได้รับรางวัลศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ (นวนิยายและเรื่องสั้น) พ.ศ. 2555