การวิเคราะห์พื้นฐาน (อังกฤษ: fundamental analysis) ในทางบัญชีและการเงิน คือการวิเคราะห์สถานะงบการเงินทางธุรกิจ (ปกติวิเคราะห์สินทรัพย์ หนี้สิน และรายได้)[1] คู่แข่ง และตลาด นอกจากนั้นยังพิจารณาภาพรวมเศรษฐกิจและปัจจัยต่าง ๆ เช่น ราคา การผลิต รายได้ การจ้างงาน จีดีพี การเคหะ การผลิต และการจัดการ โดยมีหลักปฏิบัติพื้นฐานสองข้อ คือ การวิเคราะห์จากล่างขึ้นบน และวิเคราะห์จากบนลงล่าง[2] คำเหล่านี้เพื่อแยกแยะจากการวิเคราะห์ประเภทอื่นของการวิเคราะห์การลงทุน เช่น เชิงปริมาณ และวิเคราะห์ทางเทคนิคการวิเคราะห์พื้นฐานวิเคราะห์จากข้อมูลในอดีตและปัจจุบัน แต่มีเป้าหมายในการพยากรณ์การเงิน โดยมีเป้าหมายดังนี้