เมนูนำทาง
การเขียนคำทับศัพท์ภาษามลายู
1. หลักเกณฑ์นี้ใช้สำหรับเขียนทับศัพท์คำภาษามลายูตามที่เขียนด้วยอักษรโรมัน (รูมี) โดยมีตารางเทียบอักษรโรมันกับอักษรไทยที่ใช้ในการทับศัพท์และมีตัวอย่างประกอบ
2. การทับศัพท์ตามหลักเกณฑ์นี้ยึดการออกเสียง 2 แบบ ได้แก่ การออกเสียงตามรูปเขียน (Sebutan Baku) ใช้อักษรย่อว่า SB และการออกเสียงแบบที่ใช้สื่อสารในชีวิตประจำวัน (Bahasa Melayu Percakapan) ใช้อักษรย่อว่า BMP ในตารางได้ให้ตัวอย่างไว้ทั้ง 2 แบบ โดยใส่วงเล็บกำกับ เช่น
| suir | = | ซูวีร์ (SB), ซูเวร์ (BMP) |
| Seremban | = | เซอเริมบัน |
3. คำที่ไทยรับมาใช้เป็นเวลานานจนเป็นที่ยอมรับกันทั่วไปแล้ว อาจใช้ต่อไปตามเดิมหรือใช้ตามหลักเกณฑ์นี้ ตัวอย่างในที่นี้ใส่คำทับศัพท์ตามหลักเกณฑ์และวงเล็บคำที่นิยมใช้มาแต่เดิมไว้ด้วย เช่น
| Kuala Lumpur Melaka | = = | กัวลาลุมปูร์ (SB), กัวเลอลุมโปร์ (BMP) (กัวลาลัมเปอร์) เมอลากา (SB), เมอลาเกอ (BMP) (มะละกา) |
4. คำทับศัพท์ที่มีประกาศในราชกิจจานุเบกษา เช่น คำในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน, ชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง, ชื่อแร่และชื่อธาตุ ฯลฯ ให้ใช้ตามประกาศครั้งล่าสุด
5. ตัวอย่างคำภาษามลายูที่ให้ไว้ในหลักเกณฑ์นี้สะกดตามระบบใหม่ แต่ในเอกสารโบราณหรือชื่อบุคคลอาจพบคำที่สะกดตามระบบเดิมอยู่บ้าง ที่พบมากมีดังนี้
| ระบบเดิม | ระบบใหม่ | คำทับศัพท์ | ||
|---|---|---|---|---|
| รูปเขียน | ตัวอย่าง | รูปเขียน | ตัวอย่าง | |
| ch | Kechik | c | Kecik | เกอจิก (SB), เกอเจะก์ (BMP) |
| sh | Shahidah | sy | Syahidah | ชาฮีดะฮ์ |
| dh | Ridhwan | d | Ridwan | ริดวัน |
| dz | Dzulkifli | z | Zulkifli | ซุลกิฟลี |
| th | Thahir | s | Sahir | ซาฮีร์ (SB), ซาเฮร์ (BMP) |
| ‘a[# 1] | ‘Ashr | a | Ashar | อาชาร์ |
| ’a[# 2] | Mus’ab | a | Musab | มุซอับ |
| a’ | Parti Ra’yat | ak | Parti Rakyat | ปาร์ตี รักยัต |
| a‘ | ‘Isha‘ | ak | Isyak | อีชัก (SB), อีชะก์ (BMP) |
| e’ | Enche’ | ik | Encik | เอ็นจิก (SB), เอ็นเจะก์ (BMP) |
| o’ | dato’ | uk | datuk | ดาตุก (SB), ดาโตะก์ (BMP) |
| u’ | Nu’man | uk | Nukman | นุกมัน |
6. พยัญชนะในภาษามลายูหลายตัวไม่มีเสียงในภาษาไทย จำเป็นจะต้องเลือกอักษรไทยที่มีเสียงใกล้เคียง และหลายเสียงต้องใช้อักษรไทยตัวเดียวกันแทนเสียงพยัญชนะที่มีเสียงต่างกันในภาษามลายู ดังนี้
| k g c j s z v w | = = = = = = = = | ก ก จ จ ซ ซ ว ว | เช่น เช่น เช่น เช่น เช่น เช่น เช่น เช่น | Kelantan Gombak Kancil Masjid Jamek Seremban Zahir November Wangsa Maju | = = = = = = = = | เกอลันตัน (กลันตัน) (ชื่อรัฐ) กมบัก (SB), กมบะก์ (BMP) (ชื่อเขต) กันจิล (ชื่อรุ่นรถ) มัซจิดจาเม็ก (SB), มัซจิดจาเมะก์ (BMP) (ชื่อสถานีรถไฟ) เซอเริมบัน (ชื่อเมือง) ซาฮีร์ (SB), ซาเฮร์ (BMP) (ชื่อบุคคลชาย) โนเว็มเบอร์ (เดือนพฤศจิกายน) วังซามาจู (SB), วังเซอมาจู (BMP) (ชื่อเขต) |
7. ทวิอักษรต่อไปนี้แทนเสียง 1 เสียง กำหนดให้ทับศัพท์ด้วยอักษรไทยตัวเดียว ดังนี้
| gh kh ng ny sy | = = = = = | ฆ ค ง ญ ช | เช่น เช่น เช่น เช่น เช่น | Ghalib Khadijah Sungai Wang nyiur Syarifah | = = = = = | ฆาลิบ (ชื่อบุคคลชาย) คาดีจะฮ์ (ชื่อบุคคลหญิง) ซูไงวัง (ชื่อเขต) ญียูร์ (SB), ญีโยร์ (BMP) (มะพร้าว) ชารีฟะฮ์ (ชื่อบุคคลหญิง) |
8. พยัญชนะ h และ r ที่อยู่ท้ายพยางค์ ภาษามลายูออกเสียงพยัญชนะตัวนั้นด้วยแต่ไม่ได้ออกเสียงเหมือนตัวสะกดในภาษาไทย ในการทับศัพท์ให้ใส่เครื่องหมายทัณฑฆาตกำกับไว้ เพื่อแสดงว่าเป็นเสียงพยัญชนะท้ายของพยางค์ เช่น
| h r | = = | ฮ์ ร์ | เช่น เช่น | Sabah Urdu | = = | ซาบะฮ์ (ซาบาห์) (ชื่อรัฐ) อูร์ดู (ชื่อภาษา) |
9. พยัญชนะ k ระบบการออกเสียงภาษามลายูจากหนังสือ Daftar Kata Bahasa Melayu (Rumi-Sebutan-Jawi), 2008. ของสถาบันภาษาและวรรณกรรม (Dewan Bahasa dan Pustaka) กำหนดให้ออกเสียงพยัญชนะ k ได้ 4 แบบตามอักษรอาหรับ (ยาวี)[# 3] คือ
| - ออกเสียงเป็น - ออกเสียงเป็น - ออกเสียงเป็น - ออกเสียงเป็น | [k] [ʔ] [ʕ] [q] | ตามอักษรอาหรับ ก๊าฟ (ك) ตามอักษรอาหรับ ฮัมซะฮ์ (ء) ตามอักษรอาหรับ อัยน์ (ع) ตามอักษรอาหรับ ก๊อฟ (ق) | เช่น เช่น เช่น เช่น | kaki Datuk rakyat kadi |
| Kuala Krai Akmal akram laksa | = = = = | กัวลาไกร (SB), กัวเลอไกร (BMP) (ชื่อเมือง, ชื่อเขต) อักมัล (ชื่อบุคคล) อักรัม (ชื่ออาหาร) ลักซา (SB), ลักเซอ (BMP) (ชื่ออาหาร) |
| Perak | = | เปรัก (SB), เประก์ (BMP) (ชื่อรัฐ) |
10. พยางค์ per ที่เป็นหน่วยคำเติมหน้า ให้ทับศัพท์เป็น เปอร์
| Persatuan Pengguna Islam Malaysia | = | เปอร์ซาตวน เปิงกูนา อิซลัม มาเลเซีย (SB), เปอร์ซาตวน เปิงกูเนอ อิซลัม มาเลเซีย (BMP) (ชื่อสมาคม) |
| peranakan Pusat Dialog Peradaban Peringgi Fakulti Perubatan Perekonomian Perorangan | = = = = = = | เปอร์อานากัน, เปอรานากัน (ชื่อกลุ่มคน) ปูซัต เดียลก เปอร์อาดาบัน, ปูซัต เดียลก เปอราดาบัน (ชื่อสถาบัน) เปอร์อิงกี, เปอริงกี ฟากุลตี เปอร์อูบาตัน, ฟากุลตี เปอรูบาตัน (คณะแพทยศาสตร์) เปอร์เอโกโนเมียน, เปอเรโกโนเมียน (เรื่องเกี่ยวกับเศรษฐศาสตร์) เปอร์โอรางัน, เปอโรรางัน (เรื่องส่วนบุคคล) |
11. สระเดี่ยว ในภาษามลายูมี 5 รูป 6 เสียง ได้แก่
| a e i o u | ออกเสียงเป็น ออกเสียงเป็น ออกเสียงเป็น ออกเสียงเป็น ออกเสียงเป็น | /a/ /e/ หรือ /ə/ /i/ /o/ /u/ |
12. สระประสม ในภาษามลายูมี 3 เสียง คือ ai, au และ oi กำหนดให้ทับศัพท์เป็นสระ ไ–, เ–า และ โ–ย ตามลำดับ เช่น
| Kuala Krai Pulau Pinang Sungoi Jeram Toi | = = = = | กัวลาไกร (SB), กัวเลอไกร (BMP) (ชื่อเมือง, ชื่อเขต) ปูเลาปีนัง (ชื่อรัฐ) ซูโงย (ชื่อหมู่บ้าน) เจอรัมโตย (ชื่อสถานที่ท่องเที่ยว) |
| Naimah | = | นาอีมะฮ์ (ชื่อบุคคลหญิง) |
| Saudah Saudah | = = | ซาอูดะฮ์ (ชื่อบุคคลหญิง แปลว่า เป็นที่เคารพ) เซาดะฮ์ (ชื่อบุคคลหญิง แปลว่า สุขสันต์, รื่นเริง) |
| aib saing Universiti Sains Malaysia pelaut jauh Pematang Pauh | = = = = = = | ไอบ์ (น่าอับอาย) ไซง์ (เพื่อน) อูนีเวอร์ซีตีไซนส์มาเลเซีย (SB), ยูนีเวอร์ซีตีไซนส์มาเลเซีย (BMP) (ชื่อมหาวิทยาลัย) เปอเลาต์ (ชาวทะเล) เจาฮ์ (ไกล) เปอมาตังเปาฮ์ (ชื่อเมือง) |
13. สระเรียง สระที่เรียงกันหลายตัวในภาษามลายู ถ้าไม่ใช่สระประสมตามข้อ 12. จะออกเสียงทีละตัวเป็นสระเรียง แต่จะออกเสียงต่อเนื่องโดยมักแทรกเสียง ย หรือ ว ระหว่างสระ เสียงสระที่เรียงกันนี้ไม่แยกกันชัดเจนเป็นคนละพยางค์อย่างในภาษาไทย ในการทับศัพท์มีหลักเกณฑ์ดังนี้
13.1 สระ io และ iu ให้ทับศัพท์เป็นสระ 2 เสียง โดยแทรก ย เช่น| Tioman Setiu | = = | ตีโยมัน (ชื่อเกาะ) เซอตียู (ชื่อเขต) |
| Buis Telupid | = | บูวิซเตอลูปิด (ชื่อหมู่บ้าน) |
| Berita Harian Pontian Kuantan Kuala Kangsar Johor Riau Maliau sesuai | = = = = = = = | เบอรีตา ฮาเรียน (SB), เบอรีเตอ ฮาเรียน (BMP) (ชื่อหนังสือพิมพ์รายวัน) ปนเตียน (ชื่อเขต) กวนตัน (ชื่อเมือง) กัวลากังซาร์ (SB), กัวเลอกังซาร์ (BMP) (ชื่อเมือง) โจโฮร์เรียว (ชื่อถ้ำ) มาเลียว (ชื่อหมู่บ้าน) เซอซวย (เหมาะสม) |
14. คำที่ประกอบด้วยคำหลายคำ ถ้าเป็นชื่อภูมิศาสตร์ให้เขียนทับศัพท์ติดกัน เช่น
| Alor Setar Buis Telupid | = = | อาโลร์เซอตาร์ (ชื่อเมือง) บูวิซเตอลูปิด (ชื่อหมู่บ้าน) |
| Najib Razak | = | นาจิบ ราซัก (SB), นาจิบ ราซะก์ (BMP) |
| Parti Keadilan | = | ปาร์ตี เกออาดีลัน |
| Majelis Permusyawaratan Rakyat | = | มาเจอลิซ เปอร์มูชาวาราตัน รักยัต |
| Dewan Bahasa dan Pustaka | = | เดวัน บาฮาซา ดัน ปุซตากา (SB), เดวัน บาฮาเซอ ดัน ปุซตาเกอ (BMP) (หน่วยงานทางด้านภาษาแห่งชาติ) |
15. ชื่อภูมิศาสตร์ที่มีคำบอกประเภทวิสามานยนามกำกับอยู่ ให้แปลคำบอกประเภทวิสามานยนามเป็นภาษาไทย แล้วเขียนติดกับคำทับศัพท์ เช่น
| Pulau Labuan Sungai Pinang Pasar Payang | = = = | เกาะลาบวน แม่น้ำปีนัง ตลาดปายัง |
| Kampung Pulau Melaka (Kg. Pulau Melaka) Jalan Sungai Petani (Jln. Sungai Petani) | = = | หมู่บ้านปูเลาเมอลากา (SB), หมู่บ้านปูเลาเมอลาเกอ (BMP) ถนนซูไงเปอตานี |
16. ชื่อบุคคลที่มาจากภาษาอาหรับ ให้ทับศัพท์ตามหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษามลายู เนื่องจากผู้พูดภาษามลายูออกเสียงชื่อเหล่านั้นตามภาษามลายู เช่น
| Abdullah Nazirah | = = | อับดุลละฮ์ (ชื่อบุคคลชาย) นาซีระฮ์ (ชื่อบุคคลหญิง) |
17. คำประกอบชื่อบุคคล ชื่อบุคคลในภาษามลายูจะมีคำนำหน้าชื่อ คำแสดงความยกย่อง และคำแสดงยศหรือตำแหน่งอยู่หน้าชื่อ ส่วนผู้ที่ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์จะเขียนชื่อเครื่องราชอิสริยาภรณ์ตามหลังชื่อด้วย ในการทับศัพท์ให้เขียนตามการเขียนในภาษามลายู เช่น
| Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong Al-Wathiqu Billah Tuanku Mizan Zainal Abidin Ibni Almarhum Sultan Mahmud Al-Muktafi Billah Shah | = | เซอรี ปาดูกา บากินดา ยัง ดี-เปอร์ตวน อากง อัล-วาตีกู บิลละฮ์ ตวนกู มีซัน ไซนัล อาบีดิน อิบนี อัลมาร์ฮุม ซุลตัน มะฮ์มุด อัล-มุกตาฟี บิลละฮ์ ชะฮ์ (SB), เซอรี ปาดูเกอ บากินเดอ ยัง ดี-เปอร์ตวน อากง อัล-วาตีกู บิลละฮ์ ตวนกู มีซัน ไซนัล อาบีดิน อิบนี อัลมาร์ฮม ซุลตัน มะฮ์มด อัล-มุกตาฟี บิลละฮ์ ชะฮ์ (BMP) |
| Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong Al-Wathiqu Billah Tuanku Mizan Zainal Abidin Ibni Almarhum Sultan Mahmud Al-Muktafi Billah Shah | เป็นคำแสดงความยกย่องนำหน้าตำแหน่ง หมายถึง พระเจ้าแผ่นดิน เป็นชื่อตัว หมายถึง เป็นโอรสของ หมายถึง ล่วงลับไปแล้ว เป็นชื่อพระบิดา |
| Encik Cik Tuan Puan Saudara Saudari | = = = = = = | นาย, คุณ นางสาว, คุณ คุณ (ใช้ยกย่อง) นาง, คุณ นาย, คุณ นาง, นางสาว, คุณ |
18. ชื่อที่เขียนแบบย่อ ให้เขียนทับศัพท์เป็นคำเต็ม เช่น
| Ab./Abd. Awg. Dyg. Md./Mat/Mohd./Muhd. | ย่อมาจาก ย่อมาจาก ย่อมาจาก ย่อมาจาก | Abdul Awang Dayang Mohamad/Mohammad/Mohamet/ Muhammad/Muhamed | ทับศัพท์เป็น ทับศัพท์เป็น ทับศัพท์เป็น ทับศัพท์เป็น | อับดุล (SB), อับดล (BMP) อาวัง ดายัง โมฮามัด/โมฮัมมัด/โมฮาเม็ต/ มูฮัมมัด/มูฮาเม็ด |
| Abd. Razak bin Abd. Rahman Awg. Had Salleh Awg. Bulgiba b. Awg. Mahmud Dyg. Suhana Binti Awg. Bujang Md. Lukman bin Mohd. Mokhtar | = = = = = | อับดุล ราซัก บิน อับดุล ระฮ์มัน (SB), อับดล ราซะก์ บิน อับดล ระฮ์มัน (BMP) อาวัง ฮัด ซัลเละฮ์ อาวัง บุลกีบา บิน อาวัง มะฮ์มุด (SB), อาวัง บุลกีเบอ บิน อาวัง มะฮ์มด (BMP) ดายัง ซูฮานา บินตี อาวัง บูจัง (SB), ดายัง ซูฮาเนอ บินตี อาวัง บูจัง (BMP) โมฮามัด ลุกมัน บิน โมฮัมมัด มคตาร์ |
| B., b. Bte., bte. a/l a/p ak | ย่อมาจาก ย่อมาจาก ย่อมาจาก ย่อมาจาก ย่อมาจาก | Bin, bin Binti, binti anak lelaki anak perempuan anak | ทับศัพท์เป็น ทับศัพท์เป็น ทับศัพท์เป็น ทับศัพท์เป็น ทับศัพท์เป็น | บิน บินตี อานัก เลอลากี (SB), อานะก์ เลอลากี (BMP) อานัก เปอเริมปวน (SB), อานะก์ เปอเริมปวน (BMP) อานัก (SB), อานะก์ (BMP) | หมายความว่า หมายความว่า หมายความว่า หมายความว่า หมายความว่า | เป็นบุตรชายของ เป็นบุตรสาวของ เป็นบุตรชายของ เป็นบุตรสาวของ เป็นบุตรของ (ใช้ได้ทั้งผู้หญิงและผู้ชาย) |
| Azlina bte. Abdullah Chidambaram a/l Sambandam Saraswathy a/p Vellasamy Eric ak Edward | = = = = | อัซลีนา บินตี อับดุลละฮ์ (SB), อัซลีเนอ บินตี อับดุลละฮ์ (BMP) จีดัมบารัม อานัก เลอลากี ซัมบันดัม (SB), จีดัมบารัม อานะก์ เลอลากี ซัมบันดัม (BMP) ซารัสวาที อานัก เปอเริมปวน เวลลาซามี (SB), ซารัสวาที อานะก์ เปอเริมปวน เวลลาซามี (BMP) เอริก อานัก เอดเวิร์ด (SB), เอริก อานะก์ เอดเวิร์ด (BMP) |
19. คำที่มีเครื่องหมายยัติภังค์ ให้ทับศัพท์โดยคงเครื่องหมายไว้ตามภาษามลายู เช่น
| Yang di-Pertuan Agong | = | ยัง ดี-เปอร์ตวน อากง |
20. คำย่อ คำภาษามลายูที่ใช้ในประเทศมาเลเซีย สิงคโปร์ และบรูไน ถ้าเป็นอักษรย่อที่อ่านเรียงตัวอักษร เช่น ชื่อเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ให้เขียนทับศัพท์ตามชื่ออักษรย่อนั้น ๆ ตามเสียงในภาษาอังกฤษ ดังนี้
| A D G J M P S V Y | = = = = = = = = = | เอ ดี จี เจ เอ็ม พี เอ็ส วี วาย | B E H K N Q T W Z | = = = = = = = = = | บี อี เอช เค เอ็น คิว ที ดับเบิลยู เซ็ด | C F I L O R U X | = = = = = = = = | ซี เอ็ฟ ไอ เอ็ล โอ อาร์ ยู เอ็กซ์ |
เมนูนำทาง
การเขียนคำทับศัพท์ภาษามลายูใกล้เคียง
แหล่งที่มา
WikiPedia: การเขียนคำทับศัพท์ภาษามลายู