พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน)คณะราษฏรพระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน)คณะราษฏรการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในประเทศไทย พ.ศ. 2476 เป็น
การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรครั้งที่หนึ่งใน
ประเทศไทย และเป็น "การเลือกตั้งทั่วไปเป็นครั้งแรกและครั้งเดียวของไทย" ตราบจนปัจจุบัน โดยเกิดขึ้นเมื่อ
วันพุธที่
1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476[1]ที่มาของ
การเลือกตั้งครั้งนี้ เกิดขึ้นหลังที่เหตุการณ์
กบฏบวรเดชยุติลงในวันที่
28 ตุลาคม พ.ศ. 2476 เมื่อ พันเอก
พระยาพหลพลพยุหเสนา นายกรัฐมนตรีได้แถลงต่อ
รัฐสภาว่า
รัฐบาลได้ปราบ
กบฏเป็นที่เรียบร้อยแล้ว เมื่อบ้านเมืองสงบแล้ว จำต้องมีการเลือกตั้งเกิดขึ้นในขณะนั้น
ประเทศไทย (ยังคงใช้ชื่อว่า สยาม) แบ่งการปกครองเป็น
จังหวัด มีจังหวัดทั้งสิ้น 70 จังหวัด ตาม
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475 แล้ว สามารถเลือก
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ประเภทที่หนึ่ง ได้ทั้งหมด 78 คน โดยส่วนใหญ่จะสามารถเลือกผู้แทนฯได้จังหวัดละคน มีบางจังหวัดที่มีผู้แทนฯได้มากกว่าหนึ่งคน ได้แก่
จังหวัดเชียงใหม่,
จังหวัดร้อยเอ็ด,
จังหวัดมหาสารคาม,
จังหวัดนครราชสีมา มีผู้แทนฯได้ 2 คน ขณะที่
จังหวัดพระนครและ
จังหวัดอุบลราชธานี มีผู้แทนฯได้ 3 คน ซึ่งขณะนั้นรัฐธรรมนูญกำหนดอัตราประชากร 200,000 คนต่อการมีผู้แทนฯได้หนึ่งคนและบวกรวมกับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่สอง ที่
พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งขึ้นอีก 78 คน รวมทั้งสิ้นเป็น 156 คนซึ่งการเลือกตั้งครั้งนั้น เป็น
การเลือกตั้งทางอ้อม โดยได้มี
พระราชกฤษฎีกากำหนดให้กรมการอำเภอ ดำเนินการเลือกตั้งผู้แทนตำบลขึ้นทั่วประเทศในวันที่
1 ตุลาคม ถึงวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 จากนั้นผู้แทนตำบลก็จะไปเลือกสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรอีกขั้นหนึ่งในขณะนั้นมีผู้มีสิทธิออกเสียงอยู่ทั้งหมด 4,278,231 คน มีผู้ออกไปใช้สิทธิทั้งหมด 1,773,532 คน คิดเป็น
ร้อยละ 41.45 โดยจังหวัดที่มีผู้ไปใช้สิทธิมากที่สุด คือ
จังหวัดเพชรบุรี คิดเป็นร้อยละ 78.82 และจังหวัดที่มีผู้ออกไปใช้สิทธิน้อยที่สุด คือ
จังหวัดแม่ฮ่องสอน คิดเป็นร้อยละ 17.71ซึ่งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่มาจากการเลือกตั้งครั้งแรกนี้นั้น ที่ได้กลายมาเป็น
นักการเมืองที่มีชื่อเสียงและมีบทบาทในเวลาต่อมา ได้แก่ นาย
ทองอินทร์ ภูริพัฒน์, นาย
เลียง ไชยกาล, นาย
โชติ คุ้มพันธ์ เป็นต้นหลังการเลือกตั้ง ได้มีการจัดตั้งคณะรัฐบาลขึ้นมาใหม่ โดยเสียงส่วนใหญ่เลือกเอา พระยาพหลพลพยุหเสนา เป็นนายกรัฐมนตรีอีกครั้งหนึ่ง (เป็นสมัยที่ 2) และถือเป็น
คณะรัฐมนตรีคณะที่ 5 ของไทย[2] ซึ่งคณะรัฐมนตรีคณะนี้ได้สิ้นสุดลงเมื่อวันที่
22 กันยายน พ.ศ. 2477
