ปรีดี พนมยงค์
เสรีไทยถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
Constitutional Front Partyการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป สิงหาคม พ.ศ. 2489 นับเป็น การเลือกตั้งในประเทศไทยครั้งที่ 5 และถือเป็นการเลือกตั้งทั่วไปเป็นครั้งที่ 2 ของปี พ.ศ. 2489 เพราะก่อนหน้านั้นมีการเลือกตั้งมาแล้วเมื่อต้นปีเดียวกันสืบเนื่องจากการประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2489 ที่ได้ประกาศใช้ไม่นานก่อนหน้านี้ กำหนดให้ยกเลิกสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ประเภทที่ 2 ที่พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้ง ทำให้ต้องมีการจัดการเลือกตั้งเพิ่มเติมขึ้น ในวันที่ 5 สิงหาคม ปีเดียวกัน เฉพาะใน 47 จังหวัด เพื่อให้ได้จำนวนสมาชิกครบ 82 คน ตามจำนวนของสภาฯ ผลของการเลือกตั้งพบว่า จากจำนวนผู้มีสิทธิลงคะแนนเสียงเลือกตั้งทั้งหมด 5,819,662 คน มีผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้งจำนวน 2,026,823 คน คิดเป็นร้อยละ 34.92 จังหวัดที่มีผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้งมากที่สุดคือ จังหวัดสกลนคร คิดเป็นร้อยละ 57.49 และจังหวัดที่มีผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้งน้อยที่สุดคือ จังหวัดนราธิวาส คิดเป็นร้อยละ 16.62 [1]ความน่าสนใจของการเลือกตั้งครั้งนี้ คือ เป็นการเลือกตั้งที่เกิดขึ้นในสภาวะการเมืองเกิดความผันแปรอย่างรุนแรง เนื่องด้วยกรณีสวรรคตของรัชกาลที่ 8 ซึ่งทำให้ นายปรีดี พนมยงค์ นายกรัฐมนตรีต้องลาออกจากตำแหน่งเพื่อแสดงความรับผิดชอบ ท่ามกลางกระแสโจมตีและข่าวลือต่าง ๆ นานาและระหว่างการหาเสียงเลือกตั้ง ได้ปรากฏความรุนแรงขึ้น เมื่อทางฝ่ายรัฐบาลได้โปรยใบปลิวทางเครื่องบินประณามฝ่ายค้าน โดยเรียกว่า "ผลงานชิ้นโบว์ดำ" พรรคประชาธิปัตย์ ขณะปราศรัยที่ถนนราชดำเนิน ท่ามกลางฝูงชนที่แออัดมาฟัง มีผู้ขับรถบรรทุก ซึ่งภายในบรรทุกอาวุธสงครามต่าง ๆ จำนวนมากจะฝ่าเข้ามา และในวันที่ 4 สิงหาคม ก่อนการเลือกตั้งจะมีขึ้นเพียงวันเดียว ที่วงเวียนเล็ก จังหวัดธนบุรี นายไถง สุวรรณทัต ผู้สมัครของพรรคประชาธิปัตย์ได้ถูกปาระเบิดใส่เวที ได้รับบาดเจ็บสาหัสจนแพทย์ต้องตัดขาข้างขวาทิ้ง แต่นายไถงก็ยังได้รับเลือกเป็น ส.ส.ในที่สุด[2] [3]