การ์เมน (
สเปน: Carmen) เป็น
อุปรากรภาษาฝรั่งเศสจำนวน 4 องก์ ที่แต่งโดย
ฌอร์ฌ บีแซ (1838-1875) ดัดแปลงจากนวนิยายในชื่อเดียวกันของ
พรอสแพร์ เมอริมี (1803-1870) ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากโคลง
ภาษารัสเซียชื่อ The Gypsies (1824) ของ
อะเล็กซานเดอร์ เซอร์เยวิช พุชกิน (1799-1837) ตีพิมพ์ครั้งแรกในปี
ค.ศ. 1845 โดยแปลงจากภาษารัสเซียเป็นภาษาฝรั่งเศสอุปรากรเรื่องการ์เมนออกแสดงรอบปฐมทัศน์เมื่อวันที่
3 มีนาคม ค.ศ. 1875 ที่โรงอุปรากรออเปรากอมิก (Opéra Comique)
ปารีส ในระยะแรกถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักจนเกือบถูกถอดออกจากรอบการแสดง แม้จะมีการแจกจ่ายตั๋วเข้าชมการแสดงออกไปโดยผู้ชมไม่ต้องเสียเงิน ก็ยังไม่ได้รับความนิยมเท่าที่ควร จนกระทั่งฌอร์ฌ บีแซ เสียชีวิตอย่างกะทันหันด้วยอาการ
หัวใจวายเมื่อวันที่
3 มิถุนายน ค.ศ. 1875 ด้วยวัยเพียง 36 ปีในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1875 อุปรากรย้ายไปจัดแสดงที่
กรุงเวียนนา และประสบความสำเร็จอย่างล้นหลาม
[1] กลายเป็นเรื่องที่นิยมจัดแสดงไปทั่วโลก ตั้งแต่ทศวรรษ 1880 เป็นต้นมา การ์เมนกลายเป็นอุปรากรเรื่องหนึ่งที่มีการแสดงบ่อยครั้งที่สุด
[2] ติดอันดับ 4 อุปรากรยอดนิยมในทวีปอเมริกาเหนือ
[3]เนื่อเรื่องในการ์เมน เกิดขึ้นที่เมือง
เซบิยา ประเทศสเปนเมื่อราวคริสต์ทศวรรษ 1830 เป็นโศกนาฏกรรมเกี่ยวกับหญิงสาว
ยิปซีชื่อ การ์เมน กับทหารหนุ่มชื่อ ดอนโฆเซ ที่ตกหลุมรักการ์เมนจนยอมทิ้งคนรักเก่าไปมีความสัมพันธ์กับเธอ แต่การ์เมนกลับสลัดเขาทิ้งอย่างไม่ไยดี เพื่อไปมีความรักใหม่กับ
นักสู้กระทิงชื่อ เอสกามิโย ทำให้ดอนโฆเซวางแผนฆาตกรรมการ์เมนเพื่อยุติปัญหารักสามเส้านี้