การศึกษาและวัฒนธรรมต่างก็เป็นองค์ประกอบที่สำคัญสำหรับกีฬาโอลิมปิกเยาวชน ไม่เพียงเฉพาะด้านการศึกษาและวัฒนธรรมที่นำไปใช้กับนักกีฬาและผู้มีส่วนร่วมเท่านั้น หากแต่ยังรวมถึงเยาวชนทั่วโลก ตลอดจนผู้อาศัยอยู่ในเมืองเจ้าภาพและบริเวณโดยรอบ ด้วยเหตุนี้ โครงการวัฒนธรรมและการศึกษา (ซีอีพี) จึงมีความสำคัญในแต่ละการแข่งขัน[8] โครงการวัฒนธรรมและการศึกษาครั้งแรกในการแข่งขันกีฬาที่สิงคโปร์ 2010 ได้มีการส่งเสริมความร่วมมือในหมู่นักกีฬาของแต่ละประเทศที่แตกต่างกัน โดยมีหัวข้อต่าง ๆ ด้านสุขภาพและการออกกำลังกายมากมาย ไปจนถึงด้านสิ่งแวดล้อมและการวางแผนสู่ระดับอาชีพ เหล่านักเรียนในชุมชนสิงคโปร์ได้จัดทำบูธขึ้นที่หมู่บ้านวัฒนธรรมโลกซึ่งเป็นตัวแทนของคณะกรรมการโอลิมปิกแห่งชาติผู้เข้าร่วมจากแต่ละประเทศ 205 ราย[27] การประชุมแชทกับผู้ชนะเลิศเป็นส่วนที่ได้รับความนิยมมากที่สุดของโครงการ[8] บรรดาผู้มีส่วนร่วมต่างได้รับเชิญเข้ารับฟังการพูดคุยสร้างแรงบันดาลใจจากนักกีฬาโอลิมปิกทั้งอดีตและปัจจุบัน[8]

ความสำคัญนอกเหนือไปจากโครงการวัฒนธรรมและการศึกษา คือความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของกีฬาโอลิมปิกเยาวชนที่มีการแข่งขันในประเภทเพศผสมและทีมชาติผสม ไตรกีฬาแบบผลัด, ฟันดาบสากล, เทเบิลเทนนิส, ยิงธนู และว่ายน้ำผลัดแบบผสม ต่างเป็นเพียงกีฬาไม่กี่ชนิดที่นักกีฬาจากคนละประเทศและต่างเพศสามารถร่วมทีมกันได้[8] กีฬาโอลิมปิกเยาวชนยังได้ใช้โซเชียลมีเดีย เช่น เฟซบุ๊ก, ฟลิคเกอร์ และทวิตเตอร์เป็นฐานสำคัญสำหรับนักกีฬาเยาวชนที่เข้าแข่งขัน ทั้งก่อน, ระหว่าง และหลังการเฉลิมฉลองของแต่ละการแข่งขัน[8] ภาษาที่หลากหลาย, ความหลากหลายทางวัฒนธรรม และความหลากหลายระหว่างวัย ต่างเป็นเป้าหมายของโครงการ ซึ่งมุ่งเน้นในรูปแบบของ "เรียนรู้เพื่อรู้, เรียนรู้เพื่อเป็น, เรียนรู้เพื่อทำ และเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกัน"[27]