กุมภกาศ เป็นโอรสของชิวหาและนางสำมนักขา มีศักดิ์เป็นหลานชายแท้ๆของทศกัณฐ์ มีนิสัยจองหอง โดยตัวละครตัวนี้ได้มีบทบาทแค่ช่วงต้นของเรื่องรามเกียรติ์เท่านั้นเนื่องจากได้ถูกพระลักษมณ์พระอนุชาของพระรามฆ่าตายเนื่องจากในขณะนั้นกุมภกาศได้ตั้งโรงพิธีขอพรจากพระพรหม เพื่อขอพระขรรค์เทพศัตรา แต่เนื่องจากพระพรหมท่านมีธุระสำคัญจึงมิได้เหาะลงมามอบด้วยพระองค์เองแต่ได้ทิ้งพระขรรค์ลงมาข้างโรงพิธีของกุมภกาศที่ริมฝั่งแม่น้ำโคทาวรี จึงทำให้กุมภกาศโกรธมาก ต่อว่าพระพรหมว่าไม่ให้เกียรติและระหว่างนั้นพระรามและพระลักษมณ์ได้มาประทับที่ศาลาริมแม่น้ำโคทาวรี พระลักษมณ์ได้เสด็จออกมาหาอาหาร ระหว่างทางได้พบกับพระขรรค์ของพระพรหมที่ทรงทิ้งลงมาให้แก่กุมภกาศ พระลักษมณ์จึงทรงยกพระขรรค์ขึ้นมาทำให้แสงของพระขรรค์ไปเข้าตาของกุมภกาศ จึงได้ออกมาต่อสู้กับพระลักษมณ์เพื่อแย่งชิงพระขรรค์ และในที่สุดกุมภกาศจึงถูกพระลักษมณ์ฆ่าตายด้วยพระขรรค์