ร้อยเอก นายแพทย์ขุนทวยหาญพิทักษ์ (
22 ธันวาคม พ.ศ. 2425 -
16 มีนาคม พ.ศ.2502) มีชื่อจริงว่า
นายแพทย์เหล็ง ศรีจันทร์ หรือชื่อที่นิยมเรียกกันติดปากว่า
หมอเหล็ง เป็นนายทหารหัวหน้าคณะผู้ก่อการ
กบฏ ร.ศ. 130[1] เป็นนายทหารหนุ่มที่เป็นนายแพทย์ประจำโรงเรียนนายร้อยทหารบก และเป็นแพทย์ประจำพระองค์
สมเด็จเจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถฯ และหม่อมคัทรีน พระชายา ร.อ.ขุนทวยหาญพิทักษ์ เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2425 ที่ตำบลบ้านสมเด็จพระเจ้าพระยา ฝั่งธนบุรี สำเร็จการศึกษาเบื้องต้นที่
วัดประยุรวงศาวาส เมื่ออายุ 15 ปี ได้เข้าศึกษาวิชาแพทย์ที่โรงเรียนแพทยาลัยในสังกัด
โรงพยาบาลศิริราช หลังสำเร็จการศึกษาไปเป็นแพทย์ฝึกหัดที่
โรงเรียนฝึกหัดครูบ้านสมเด็จเจ้าพระยา ก่อนไปเป็นนายแพทย์ตรีประจำ
โรงเรียนนายร้อยทหารบก ระหว่างนี้ได้เข้าศึกษาวิชาทหาร เป็นนักเรียนนายร้อยสำรอง จนสอบได้เป็นนายร้อยตรี สังกัดพลรบทหารราบ เป็นแพทย์ทหาร และได้เลื่อนยศมาเป็นลำดับจน พ.ศ. 2453 ได้รับยศและบรรดาศักดิ์เป็น ร้อยเอก ขุนทวยหาญพิทักษ์ และเป็นผู้บังคับกองพยาบาลโรงเรียนนายทหารบก
[2]ร.อ.ขุนทวยหาญพิทักษ์ มีความมุ่งหมายจะให้เปลี่ยนแปลงการปกครองเป็น
ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ (เรียกด้วยภาษาในสมัยนั้นว่า ลิมิเต็ดมอนากี้) การปฏิวัติครั้งนั้นล้มเหลว เพราะข่าวรั่วเสียก่อน คณะผู้ก่อการถูกรวบตัวหมด ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2467 จึงได้รับการพระราชทานอภัยโทษมาทั้งหมดร.อ.ขุนทวยหาญพิทักษ์ ประกอบอาชีพเป็นแพทย์ ภายหลังได้รับพระราชทานอภัยโทษ โดยมีผลิตภัณฑ์ที่ยังดำเนินกิจการมาจนถึงปัจจุบัน คือ ผงหอมศรีจันทร์ และเป็นแพทย์ผู้ที่ทำคลอดนาย
สมัคร สุนทรเวช เมื่อปี พ.ศ. 2478 ซึ่งต่อมากลายเป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 25
[3] บ้านพักของ ร.อ.ขุนทวยหาญพิทักษ์ ปัจจุบันอยู่ในซอยที่เป็นที่รู้จักกันดีในชื่อ
ซอยหมอเหล็ง ถนนราชปรารภ ใกล้กับ
อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ ซึ่งเป็นบ้านพักของนาย
ชวน หลีกภัย นายกรัฐมนตรีคนที่ 20
[2]