องค์ประกอบ ของ ข้าวมันส้มตำ

  • ข้าวมัน ใช้ข้าวสารหุงกับหางกะทิ ปรุงรสด้วยเกลือ และอาจใส่ใบเตยมัดเพิ่มกลิ่นหอม[3] หมั่นกลับข้าวเป็นระยะไม่ให้ติดก้นหม้อ[2]
  • ส้มตำ บุบกระเทียมและพริกขี้หนูสวน ใช้มะละกอค่อนข้างห่ามสับเป็นเส้นเล็ก ปรุงรสด้วยน้ำตาลหม้อ (ปัจจุบันอาจใช้น้ำตาลปี๊บ) น้ำปลา น้ำมะขามเปียก และใส่มะนาวฝานเสี้ยว คลุกเคล้าให้เข้ากัน ปรุงให้ได้รสเปรี้ยวหวาน แล้วคลุกด้วยกุ้งแห้งป่น แนมกับใบขนุนอ่อนและใบมะยมอ่อน[3]
  • แกงเผ็ดไก่ เคี่ยวกะทิจนแตกมัน ใส่พริกแกงแดงผัดจนหอม ใส่ไก่ชิ้นไม่ใหญ่นัก ตามด้วยพริกชี้ฟ้าหั่นหนา มะเขือพวง ใบมะกรูดฉีก เติมหางกะทิ แล้วปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำตาลปี๊บ แล้วเติมหัวกะทิให้ได้ความข้นตามต้องการ จากนั้นโรยใบโหระพาเป็นอันเสร็จ[3]
  • เนื้อฝอยผัดหวาน ใช้เนื้อแดดเดียวฉีกเป็นฝอย จี่ในกระทะน้ำมันเจียวหอมแดงจนเนื้อสุกกรอบ แล้วโรยน้ำตาลทรายให้เกาะกับเนื้อ แล้วใส่หอมแดงเจียวไปคลุก[3]
  • น้ำพริกส้มมะขาม นำพริกแห้งแคะเมล็ดออกหั่นเป็นชิ้นเล็ก ใส่มะขามเปียกที่หั่นเป็นชิ้นเล็ก ๆ ใส่หอมแดง กระเทียมตำให้ละเอียด ปรุงรสด้วยกะปิ น้ำปลา น้ำตาล ตำให้เข้ากัน ให้ได้รสเปรี้ยว หวาน และเค็ม[4] รับประทานคู่กับใบทองหลางลายทอดกรอบหรือชุบแป้งทอด[3]