การศึกษาวิชาสถาปัตยกรรมนั้นเริ่มขึ้นที่โรงเรียนเพาะช่าง มีอาจารย์นารถ โพธิประสาท ผู้ซึ่งได้รับทุนรัฐบาลไปศึกษาวิชาสถาปัตยกรรมจากมหาวิทยาลัยลิเวอร์พูล ประเทศอังกฤษกลับมารับราชการสอนและได้เป็นผู้วางหลักสูตรสถาปัตยกรรมขั้นทดลองเมื่อ พ.ศ. 2473 รับนักเรียนเพาะช่างที่เรียนวิชาวาดเขียนเข้าเรียน 2 รุ่นรวม 30 คน

การทดลองสอนปรากฏผลเป็นที่น่าพอใจ กระทรวงธรรมการจึงมีคำสั่งที่ 75/12679 ลงวันที่ 26 มกราคม พ.ศ. 2475 ให้โอนแผนกสถาปัตยกรรมของโรงเรียนเพาะช่างไปขึ้นกับจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และต่อมาในวันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2476 ซึ่งถือเป็นวันสถาปนาคณะฯ ได้มีพระราชกฤษฎีกาประกาศให้เป็นแผนกวิชาสังกัดคณะวิศวกรรมศาสตร์ แต่เนื่องลักษณะวิชาและการเรียนการสอนแตกต่างกัน มหาวิทยาลัยจึงแยกแผนกวิชาสถาปัตยกรรมเป็นแผนกอิสระหลักสูตรอนุปริญญา 3 ปี ขึ้นตรงต่อมหาวิทยาลัยและแต่งตั้งพระเจริญวิศวกรรมรักษาการณ์ในตำแหน่งหัวหน้าแผนกอิสระสถาปัตยกรรมดังกล่าว

ต่อมาในปี พ.ศ. 2482 มหาวิทยาลัยได้อนุมัติให้ยกจากแผนกวิชาขึ้นเป็นคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และปรับเป็นหลักสูตรปริญญาตรี 5 ปี และในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2486 ได้มีพระราชบัญญัติจุฬาลงกรณ์ พ.ศ. 2486 กำหนดให้คณะสถาปัตยกรรมประกอบด้วย 3 วิชา คือแผนกสถาปัตยกรรม แผนกศิลปกรรม และแผนกผังเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยจึงนับเป็นโรงเรียนระดับอุดมศึกษาทางสถาปัตยกรรมแห่งแรกที่ทำหน้าที่ผลิตสถาปนิกให้แก่สังคมไทย

ปัจจุบันการเรียนการสอนได้ขยายขอบเขตความรับผิดชอบออกไปสู่การผลิตนักออกแบบสาขาอื่น ๆ รวมทั้งผลิตและส่งเสริมการสร้างสรรค์งานทางวิชาการและงานวิจัยเกี่ยวกับการออกแบบแทบทุกสาขา รวมทั้งสถาปัตยกรรมและศาสตร์อื่น ๆ ที่เกี่ยวเนื่อง โดยมีจุดประสงค์หลัก ในอันที่จะสร้างให้บัณฑิตของสถาบันแห่งนี้ มีความรู้และความสามารถที่จะปฏิบัติวิชาชีพได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีจริยธรรม หรืออาจสามารถค้นคว้าและวิจัย เกี่ยวกับประเด็นต่าง ๆ ในศาสตร์ว่าด้วยการออกแบบแทบทุกสาขา รวมทั้งสถาปัตยกรรมและศาสตร์อื่น ๆ ที่เกี่ยวเนื่อง เพื่อสนองความต้องการของสังคมไทย

ลำดับเหตุการณ์โดยสังเขป

• พ.ศ. 2475 ได้มีคำสั่งโอนแผนกสถาปัตยกรรมของโรงเรียนเพาะช่างไปสมทบขึ้นอยู่กับจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• พ.ศ. 2476 ได้มีการจัดตั้งแผนกสถาปัตยกรรมศาสตร์ขึ้นเป็นแผนกหนึ่งในคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

• พ.ศ. 2477 มีการแยกแผนกสถาปัตยกรรมแยกออกจากคณะวิศวกรรมศาสตร์ โดยมีฐานะเป็นแผนกอิสระขึ้นตรงต่อมหาวิทยาลัย ทั้งนี้ได้ขอยืมสถานที่ของกรมศิลปากรเป็นที่เรียนชั่วคราว
• พ.ศ. 2482 แผนกสถาปัตยกรรมศาสตร์ได้ยกฐานะขึ้นเป็นคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ปรับปรุงหลักสูตรเป็นขั้นปริญญาสถาปัตยกรรมศาสตรบัณฑิต ใช้เวลาเรียน 5 ปี
• พ.ศ. 2486 ได้มีการประกาศให้คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ประกอบด้วย 3 แผนกวิชา คือ แผนกสถาปัตยกรรม แผนศิลปกรรม และแผนกผังเมือง โดยจัดให้วิชาในแผนกศิลปกรรมและแผนกผังเมืองเป็นวิชาประกอบ ซึ่งนิสิตจะต้องศึกษาเพื่อรับปริญญาสถาปัตยกรรมศาสตรบัณฑิต ในเวลาต่อมา แผนกเหล่านี้ได้เปลี่ยนฐานะเป็นภาควิชาในที่สุด