คนทีเขมา (/คนทีขะเหฺมา/, ชื่อวิทยาศาสตร์: Vitex negundo) เป็นพืชในวงศ์กะเพรา ลักษณะเป็นไม้พุ่มกึ่งผลัดใบสูงประมาณ 3–6 เมตร ลำต้นสีเทาปนน้ำตาล ตามกิ่งก้านมีขนสีขาวสั้น ๆ ปกคลุม ใบเป็นใบประกอบแบบนิ้วมือออกเรียงตรงข้าม มีใบย่อย 5 ใบ ขนาด 1–3 × 4–10 เซนติเมตร ใบย่อยลักษณะรูปหอก ปลายใบยาวแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรียบหรือหยัก ดอกสีขาวแกมม่วงอ่อน ออกเป็นช่อที่ปลายกิ่งหรือตามซอกใบ ดอกย่อยขนาดเล็กมีจำนวนมาก กลีบดอกมี 5 กลีบ เชื่อมติดกันที่โคน มีเกสรเพศผู้ 4 อัน ออกดอกตลอดปี ผลเป็นผลแห้งไม่แตก ทรงกลมหรือรูปไข่กลับ เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2.5 มิลลิเมตร สีน้ำตาล ภายในมี 1 เมล็ด[1][2] ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด ปักชำหรือตอนกิ่ง[3]คนทีเขมามีถิ่นกำเนิดในแอฟริกาตะวันออกถึงเอเชียเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน[4] นิยมปลูกเป็นไม้ประดับเนื่องจากใบและดอกมีกลิ่นหอม โดยปลูกบนดินร่วนปนทราย ระบายน้ำได้ดี ความชื้นพอสมควร[5] ใบมีสรรพคุณแก้หวัดและเจ็บคอ ดอกแก้ท้องเสีย ผลขับเสมหะ รากแก้ลมและขับเหงื่อ[6][7]