คมพยาบาท เป็นบทประพันธ์ของสุข หฤทัย (เทพ สุทธิพงศ์) [2] เป็นเรื่องราวเปียและน้อย สองสาวที่ถูกเปลี่ยนตัวในตอนเด็ก เหตุเพราะความอิจฉาริษยาของผู้ใหญ่ ลูกคนจนกลายไปเป็นคนรวย ส่วนลูกคนรวยกลายกลับต้องมาเป็นลูกคนจน เริ่มแรกบทประพันธ์เป็นละครวิทยุ ของ คณะกมลพิศมัย ทาง ท.ท.ท. แสดงโดย สะอาด เปี่ยมพงษ์สานต์ และ อารีย์ นักดนตรี [3]ต่อมาได้ถูกนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์ไทย ที่ออกฉายในปี พ.ศ. 2506 [4] กำกับโดย พันคำ นำแสดงโดย เมตตา รุ่งรัตน์, เพชรา เชาวราษฎร์, ชนะ ศรีอุบล, อมรา อัศวนนท์, พันคำ, พงษ์ลดา พิมลพรรณ ระบบ 16 มม. พากย์โดย สมพงษ์ วงศ์รักษ์ไทย เข้าฉายที่โรงภาพยนตร์คาเธ่ย์ เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2506และสร้างเป็นละครโทรทัศน์ 6 ครั้ง ได้แก่ครั้งที่1 ละครโทรทัศน์ พ.ศ. 2512 ออกอากาศทาง ช่อง 4 บางขุนพรหม จัดโดย อารีย์ นักดนตรี สร้างโดยคณะอารีวัลย์ นำแสดงโดย กำธร สุวรรณปิยะศิริ, อารีย์ นักดนตรี, สุพรรณ บูรณะพิมพ์, รุจน์ รณภพ, ฉันทนา ธาราจันทร์, ศิริพร วงศ์สวัสดิ์, มารศรี อิศรางกูร ณ อยุธยา, มาลี เวชประเสริฐครั้งที่ 2ละครโทรทัศน์ พ.ศ. 2520 ออกอากาศทาง สถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 9 อ.ส.ม.ท. จัดโดย สินีนาฎ โพธิเวส นำแสดงโดย ธานินทร์ อินทรเทพ, ยุวธิดา สุรัสวดี, พัชรา กุญชร ณ อยุธยา, อดุลย์ ดุลยรัตน์, นันทวัน เมฆใหญ่, อรสา อิศรางกูร ณ อยุธยาครั้งที่ 3ภาพยนตร์โทรทัศน์ พ.ศ. 2525 ออกอากาศทาง สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 สร้างโดยค่ายดาราฟิล์ม กำกับการแสดงโดย มานิตย์ สัมมาบัติ นำแสดงโดย เมธี บันเทิง, กมลวรรณ ขวัญศิริ, เกษริน พูนลาภ, ปริญญา สุขอารมณ์, อรดี อิงคุนานนท์, ศศิวรรณ นันทิยารักษ์, ไศลทิพย์ ตาปนานนท์, ดวงดาว มนต์ดาราครั้งที่ 4ละครโทรทัศน์ พ.ศ. 2531 ออกอากาศทาง สถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบกช่อง 5 สร้างโดยคณะรัศมีดาวการละคร จัดโดย กนกวรรณ ด่านอุดม นำแสดงโดย ชัยรัตน์ จิตรธรรม, ชไมพร จตุรภุช, นฤมล ศิลปี, นพพล โกมารชุน, เนาวรัตน์ ยุกตะนันท์, นาถยา แดงบุหงา, บุญจิรา สุวรรณจินดาครั้งที่ 5ละครโทรทัศน์ พ.ศ. 2544 ออกอากาศทาง สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 สร้างโดย ดีด้า วิดีโอ โปรดักชั่น กำกับการแสดงโดย รุจน์ รณภพ นำแสดงโดย วีรภาพ สุภาพไพบูลย์, พัชราภา ไชยเชื้อ, จีรนันท์ มะโนแจ่ม, อัศวิน รัตนประชา, กาญจนา จินดาวัฒน์, สุภาภรณ์ คำนวณศิลป์, ปวีณา ชารีฟสกุล, จุรี โอศิริ, พัฒน์ พันลูกท้าวครั้งที่ 6ละครโทรทัศน์ พ.ศ. 2557 ออกอากาศทาง สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 สร้างโดย ดาราวิดีโอ กำกับการแสดงโดย เพ็ญลักษณ์ อุดมสิน นำแสดงโดย ภัทรเดช สงวนความดี, ทัศนียา การสมนุช, ทิสานาฏ ศรศึก, ธัญยกันต์ ธนกิตติ์ธนานนท์, ศรุต วิจิตรานนท์, ดารัณ บุญยศักดิ์, ธัญยกันต์ ธนกิตติ์ธนานนท์, ดวงดาว จารุจินดา, ชยพล บุนนาคและนอกจากนี้ เรื่องนี้ยังได้นำมาดัดแปลงเป็นละครทางช่อง 5 คือเรื่อง เลือดหงส์ และ แก้วล้อมเพชร