คริสตจักรรัสเซียออร์ทอดอกซ์ มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่าหนึ่งพันปี ตามที่สืบทอดมาจากนักบุญอันดรูว์ อัครทูตคนแรกของพระเยซู ซึ่งมีตำนานระบุว่าท่านเคยทำการประกาศข่าวดีที่ภูเขาเคียฟ ส่วนข้อเท็จจริงที่ยอมรับกันในปัจจุบันก็คือ รัสเซียรับคริสต์ศาสนามาจากจักรวรรดิไบแซนไทน์

บุคคลสำคัญคือนักบุญคิริลและนักบุญมิโทเดียสที่ได้เผยแผ่ศาสนาคริสต์ในรัสเซียตอนใต้ ชาวรัสเซียจึงขนานนามท่านทั้งสองว่า ผู้เป็นแสงสว่างแก่ชาวสลาฟ และเมื่อ ค.ศ.954 นักบุญเจ้าหญิงโอลกาแห่งเคียฟ ( Princess Olga of Kiev) ได้รับศีลล้างบาป โดยทรงเป็นคริสตชนคนแรกในประวัติศาสตร์ของชาวรัสเซีย และเมื่อปี ค.ศ. 988 เจ้าชายวลาดีมีร์ (Prince Vladimir) พระนัดดาในเจ้าหญิงโอลกา ได้มีการรับศีลล้างบาปเป็นคริสตชนอย่างสมบูรณ์

ในระยะแรก ศาสนจักรออร์โธด็อกซ์รัสเซียขึ้นตรงกับเขตอัครบิดรแห่งคอนสแตนติโนเปิล จนกระทั่งได้ยกฐานะขึ้นเป็น อัครบิดรแห่งมอสโกและรัสเซียทั้งมวล ในปี ค.ศ. 1589 โดยมียอฟแห่งมอสโกเป็นอัครบิดรแห่งมอสโกและรัสทั้งมวลเป็นองค์แรก ในศตวรรษที่ 10 - 11 โบสถ์และอารามก็เริ่มสร้างและพัฒนาขึ้นมาหลายแห่ง

ในปี ค.ศ.1051 นักบุญแอนโทนีแห่งคูหา (St. Anthony of the Caves) ได้สร้างอารามแห่งคูหา (Monastery of the Caves) ในเมืองเคียฟ และนำประเพณีต่าง ๆ แบบอาธอเนียนเข้ามาในรัสเซีย อารามแห่งนี้เป็นศูนย์กลางการยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวรัสเซีย ในจดหมายเหตุได้บันทึกไว้หลายเล่ม ด้วยการเป็นศูนย์กลางแห่งศรัทธาในสมัยรัสเซียโบราณ อารามมีความเจริญรุ่งเรือง และมีบทบาทสำคัญในการดำเนินชีวิตของชาวรัสเซีย อารามแห่งนี้ได้มีการวาดภาพไอคอน พระเป็นเจ้า ศีลปะ วรรณคดี ผลงานทางศาสนา และ ประวัติศาสตร์ผู้แปลวรรณกรรมเป็นภาษารัสเซียอยู่จำนวนมาก[5]